Zaraźliwa nieuprzejmość, top neuromity, ciekawość vs pieniądze i chaos na biurku
Learning & Development Partner w SeeWidely
Czas czytania: ok. 7 minut.
Miło mi Cię powitać w pierwszym wydaniu cyklu NeuroEfektywnie 🧠 – o NeuroOdkryciach w rozwoju, zarządzaniu i pracy zespołowej.
Co tydzień będę dzielić się tutaj ciekawostkami z dziedziny neuronauk, analizami badań naukowych dotyczącymi przywództwa, współpracy i organizacji pracy, a także obalać mity związane z uczeniem się ludzi dorosłych. Mam nadzieję, że dzięki temu będziesz mógł/mogła jeszcze lepiej wykorzystać tę wiedzę w swojej codziennej pracy i życiu.
Poznaj tajniki neuronauk w rozwoju, zarządzaniu i zespołach – zapraszam!
W tym wydaniu:
🧠 Dla naszego mózgu lepszy jest porządek na biurku, a może jednak nieład? Co mówią badania?
🔎 Przestrzeń, w której przebywamy wpływa na nasze zdolności poznawcze, emocje, a także na podejmowane decyzje i relacje z innymi.
🔎 Naukowcy z Uniwersytetu Princeton wykorzystując fMRI i inne metody odkryli, że po uprzątnięciu biurka nasza zdolność koncentracji potrafi się zwiększyć. Ciągłe szukanie rzeczy lub otaczanie się niepotrzebnymi przedmiotami może nie tylko rozpraszać, ale na dłuższą metę bywa dość wyczerpujące 😉
🔎 Bałagan potrafi zwiększyć poziom stresu.
🔎 Z drugiej strony, jak pokazuje eksperyment przeprowadzony przez zespół psychologów z Uniwersytetu w Minnesocie badani, którzy mieli za zadanie wymyślić nowe zastosowania dla piłek pingpongowych, generowali więcej pomysłów w bałaganie niż w pomieszczeniu, gdzie panował porządek. Być może jest to sposób na większą kreatywność?
🔎 Jak bałagan czy porządek może wpływać na nasze relacje z innymi? Badani, którzy mieli odgadnąć cechy osobowości badacza na podstawie uporządkowania jego biurka w przypadku, gdy było ono nieco zabałaganione, oceniali go jako mniej sumiennego niż osobę, której biurko było zorganizowane i uporządkowane. Jeśli więc zależy nam, żeby zrobić dobre wrażenie, to może jednak warto wcześniej uprzątnąć swoje miejsce pracy 😉
Z okazji Dnia Sprzątania Biurka (9.01) na profilu SeeWidely na Linkedin przygotowaliśmy kilka pomysłów, jak lepiej można zorganizować swoje biurko.
Sprawdź wyniki ankiety na Linkedin:
💣 Nieuprzejmość jest zaraźliwa?
Nowe badania pokazują, że nieuprzejmość w pracy jest zaraźliwa. Pracownicy, którzy doświadczają lub są nawet jedynie świadkami nieuprzejmości, sami mają większą skłonność do nieuprzejmych zachowań.
Nieuprzejmość nie zawsze jest jednoznaczna i posiada całe spektrum zachowań, które często mogą być bagatelizowane, pomimo iż niosą za sobą dla organizacji poważne skutki.
Jak przykładowo się objawia?
⚠️ Krytykowanie innych na forum;
⚠️ Spóźnianie się na spotkania;
⚠️ Sprawdzanie poczty czy sms-ów podczas rozmowy;
⚠️ Ignorowanie lub przerywanie wypowiedzi współpracownikom;
⚠️ Inne niegrzeczne lub nieakceptowane społecznie zachowania.
Co więcej, z racji swojej zaraźliwości nieuprzejmość tworzy swojego rodzaju błędne koło przybierające postać rosnącej kuli śnieżnej, która finalnie uderza nie tylko w pracowników (i ich motywacje, zaangażowanie i wyniki), ale także w klientów i kontrahentów.
Jak przerwać to błędne koło?
Badacze zidentyfikowali 3 czynniki, które obniżają ryzyko rozprzestrzeniania się nieuprzejmości w organizacji:
🕹 Większa kontrola nad swoją pracą – pracownicy mający większą kontrolę nad swoją pracą rzadziej odwzajemniają nieuprzejme zachowania.
❤️ Pomoc innym – pracownicy, których zespoły angażują się w projekty społeczne czy pomoc innym również rzadziej odwzajemniają nieuprzejmości.
⏳ Wiek – jak okazało się, starsi pracownicy mają mniejszą tendencję do odwzajemniania nieuprzejmości. Dużym plusem w tym przypadku jest to, że wszyscy już tylko będziemy starsi 😉
Jak przerwać to błędne koło?
Badacze zidentyfikowali 3 czynniki, które obniżają ryzyko rozprzestrzeniania się nieuprzejmości w organizacji:
🕹 Większa kontrola nad swoją pracą – pracownicy mający większą kontrolę nad swoją pracą rzadziej odwzajemniają nieuprzejme zachowania.
❤️ Pomoc innym – pracownicy, których zespoły angażują się w projekty społeczne czy pomoc innym również rzadziej odwzajemniają nieuprzejmości.
⏳ Wiek – jak okazało się, starsi pracownicy mają mniejszą tendencję do odwzajemniania nieuprzejmości. Dużym plusem w tym przypadku jest to, że wszyscy już tylko będziemy starsi 😉
Finalnie kluczowe jest, by organizacje zapewniały:
- wsparcie pracownikom, którzy doświadczają nieuprzejmości;
- przejrzyste zasady współpracy;
- rozwój kompetencji miękkich, a także edukację z obszarów tj. etykieta, netykieta, savoir-vivre, by odświeżać wiedzę, utrwalać ją, wyrównywać jej poziom wśród pracowników i budować pozytywne nawyki.
Istotne też, by nie akceptować społecznie nieuprzejmych zachowań i mieć opracowane i wdrożone odpowiednie procedury, które pomogą organizacji radzić sobie z takimi sytuacjami i nie dopuszczą do rozprzestrzeniania się nieuprzejmości.
🧠 W jakie NEUROmity najbardziej wierzymy?
Sprawdź, czy znasz je wszystkie i czy przypadkiem wciąż nie wierzysz w nie 😉
Na co dzień, w pracy czy na Linkedin można spotkać ogrom różnych neuromitów, które wprowadzają nas w błąd.
Które z nich są najpopularniejsze? W które najczęściej wierzymy?
Sprawdzili to naukowcy na grupie 3877 osób z trzech kategorii: ogółu społeczeństwa, nauczycieli oraz osób z wyższą ekspozycją na neuronaukę.
W które neuromity najczęściej wierzono?
(% błędnych odpowiedzi – mit – błędne zdanie z testu, z którym się zgadzano)
- 93% – style uczenia się: ❌ „Ludzie uczą się lepiej, gdy otrzymują informacje w preferowanym stylu uczenia się”
- 76% – widzenie liter od tyłu w dysleksji: ❌ „Częstym objawem dysleksji jest widzenie liter od tyłu.”
- 64% – lewo- i prawopółkulowcy: ❌ „Niektórzy z nas mają dominującą lewą półkulę mózgu, a niektórzy prawą półkulę, co pomaga wyjaśnić różnice w uczeniu się.”
- 59% – efekt Mozarta: ❌ „Słuchanie muzyki klasycznej zwiększa zdolność rozumowania dzieci.”
- 59% – cukier zmniejsza uwagę: ❌ „Dzieci są mniej uważne po spożyciu słodkich napojów i/lub przekąsek.”
- 36% – używamy tylko 10% mózgu: ❌ „Wykorzystujemy tylko 10% naszego mózgu.”
Najgorsze w tym wszystkim jest to, że wiele z nich ma wpływ na nasze działania związane z nauką własną lub innych, produktywnością, życiem i pracą, co oznacza, że często podejmujemy działania, które kompletnie nic nie dają, a w niektórych przypadkach wręcz szkodzą.
Co ciekawe, nauczyciele średnio wcale nie wypadli lepiej (56% błędnych odpowiedzi) pod kątem odpowiedzi w porównaniu do opinii publicznej (68% błędnych odpowiedzi). To straszne biorąc pod uwagę, że odpowiadają za naukę przyszłych pokoleń…
W następnych wydaniach Biuletynu weźmiemy na warsztat te i inne mity by rozprawić się z nimi raz na zawsze. Dlatego jeśli jeszcze nie subskrybujesz, to koniecznie subskrybuj ten biuletyn oraz mój profil na LI.
Ciekawość motywuje nas tak samo jak pieniądze? A może nawet bardziej… Ciekawość to czysta przyjemność - chyba że ją zaspokoisz…
Ciekawość czysto intelektualna, jak pokazały badania, aktywuje te same obszary mózgu jak w przypadku otrzymywania nagrody pieniężnej.
Im bardziej ciekawi jesteśmy, tym więcej dopaminy wydziela nasz mózg 🙂
To z kolei sprawia, że coraz bardziej chcemy poznać odpowiedź.
Z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego badani mieli za zadanie określić jak bardzo są ciekawi odpowiedzi na zadane pytanie (Gruber, Gelman, Ranganath, 2014).
Okazało się, że stopień ciekawości odpowiadał sile aktywności dwóch kluczowych obszarów obwodu dopaminogennego (jądra półleżącego oraz brzusznej części nakrywki)!
Samo przewidywanie przez mózg poznania odpowiedzi (pozytywnego zdarzenia) niesie już za sobą nagrodę.
Co więcej, ciekawość okazuje się bardzo dobrym wzmacniaczem pamięci. To też tłumaczy, dlaczego tak łatwo uczymy się na temat tego, co nas pasjonuje.
Ja pasjonuję się tym, jak wiedza o mózgu może ułatwiać naukę, pracę i życie – o tym też będę dalej pisać w 2023 roku 😉
Chcesz, by ktoś coś zapamiętał?
Zaciekaw go lub ją!
Jak poznać prawdziwego eksperta w 7 krokach?
Co cechuje prawdziwego eksperta i jak rozbudowywać w 2023 roku swoją eksperckość?
Część z nas uważa się lub chce uważać się za eksperta(-kę) – co zrobić, by zdobyć i utrzymać ten poziom?
Jak brzmi 7 charakterystyk ekspertywności?
- Eksperci są najlepsi w swojej dziedzinie.
- Eksperci dostrzegają wzorce czy struktury charakterystyczne dla problemów specyficznych w ich dziedzinie.
- Eksperci są szybsi niż nowicjusze w zdobywaniu wiedzy z ich dziedziny, szybciej rozwiązują problemy, popełniając przy tym mniej błędów.
- Eksperci wykazują ponadprzeciętną sprawność pamięci krótko- i długotrwałej.
- Eksperci postrzegają i reprezentują problem z ich domeny na głębszym poziomie niż nowicjusze, którzy reprezentują problem na poziomie cech powierzchniowych.
- Eksperci poświęcają więcej czasu niż nowicjusze jakościowej analizie problemu.
- Eksperci cechują się zdolnością refleksji nad własnymi działaniami.
Wymienione cechy sformułowali w 1988 roku badacze Michelene Chi, Robert Glaser oraz Marshall Farr i choć od tej pory były one podważane (Robertson, 2001), to nie na tyle, by którąś z tych cech całkowicie usunąć.
Wiedząc to, można nie tylko zastanowić się nad poziomem swojej eksperckości, ale również łatwo znaleźć wskazówki, co zrobić, by rozwijać eksperckość.
Co zatem zrobić, by 2023 roku pielęgnować i rozbudowywać swoją eksperckość?
- Ciągle eksploruj i szukaj nowych informacji oraz odkryć ze swojej dziedziny. Bądź otwarty(-a) na inne podejścia i rozwiązania oraz nie przestawaj się uczyć.
- Szukaj powtarzających się wzorców i struktur w problemach, którym się przyglądasz.
- Ćwicz w praktyce swoją wiedzę i rozwiązuj nawet abstrakcyjne czy przykładowe problemy.
- Ćwicz pamięć i zadbaj o odpowiednie wsparcie dla niej (zdrowa dieta, ćwiczenie uwagi i sen!).
- Nie skupiaj się na cechach powierzchniowych problemu, ale szukaj głębszych przyczyn.
- Po analizie jakościowej problemu sprawdź, czy na pewno wszystko zostało odpowiednio i wystarczająco przeanalizowane i wzięte pod uwagę.
- Zakładaj, że nauka nigdy się nie kończy i zawsze są szanse na to, że się pomylisz. Rewiduj swoje przekonania, twierdzenia i działania.
Już w następnym wydaniu:
- Blue Monday – smutny mit? A wszystko przez wakacje…
- Sekret ciekawości odkryty: dlaczego pewność siebie i brak wiedzy nas nudzą
- Tego to sławne badanie Ci tak naprawdę nie powie. Rozwiejmy mit przegrzewającego się mózgu!
- Czy to prawda, że pokolenie Z potrafi utrzymać uwagę przez tyle samo czasu, co złota rybka (ok. 8 sek.)?
Źródła:
#1
[1] Elizabeth (Libby) J.Sandera, ArranCazab, Peter J.Jordanc, Psychological perceptions matter: Developing the reactions to the physical work environment scale https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0360132318307157 [2] Stephanie McMains, Sabine Kastner, Interactions of top-down and bottom-up mechanisms in human visual cortex https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21228167/
[3] Darby E. Saxbe, Rena Repetti, No Place Like Home: Home Tours Correlate With Daily Patterns of Mood and Cortisol https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0146167209352864
[4] Tidy Desk or Messy Desk? Each Has Its Benefits https://www.psychologicalscience.org/news/releases/tidy-desk-or-messy-desk-each-has-its-benefits.html
[5] Terrence G.HorganNoelle K.HerzogSarah M.Dyszlewski, Does your messy office make your mind look cluttered? Office appearance and perceivers’ judgments about the owner’s personality https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S019188691830549X
#2
[6] Lauren S. Park, Larry R. Martinez. An ‘I’ for an ‘I’: A systematic review and meta-analysis of instigated and reciprocal incivility. https://www.sciencedaily.com/releases/2021/08/210810121051.htm
#3
[7] Sanne Dekker, Nikki C. Lee, Paul Howard-Jones, Jelle Jolles „Neuromyths in education: Prevalence and predictors of misconceptions among teachers” https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2012.00429/full?source=post_page-
[8] Paul Howard-Jones, „Neuroscience and education: Myths and messages” https://www.researchgate.net/publication/266945518_Neuroscience_and_education_Myths_and_messages
#4
[9] States of Curiosity Modulate Hippocampus-Dependent Learning via the Dopaminergic Circuit | Gruber, Gelman, Ranganath, 2014 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896627314008046
#5
[10] Michelene T.H. Chi, Robert Glaser, Marshall J. Farr „The Nature of Expertise” 1988 https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9781315799681/nature-expertise-michelene-chi-robert-glaser-marshall-farr
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:
Autor:
Specjalizuję się w zakresie nauki i rozwoju ludzi dorosłych przez NanoLearning z wykorzystaniem neuronauk. Swoją wiedzę zdobywałem między innymi na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie (socjologia i zarządzanie), Uniwersytecie Jagiellońskim (psychologia), Politechnice Federalnej w Lozannie (komórkowe mechanizmy funkcjonowania mózgu) oraz Uniwersytecie Harvarda (neuronauka).
Skupiam się zarówno na optymalizowaniu procesów rozwojowych w organizacjach, jak i maksymalizowaniu efektywności uczenia się w miejscu pracy, m.in. poprzez rozwój nowoczesnych form zdobywania kompetencji jak np. NanoLearning. Współtworząc Platformę NanoLearningową SeeWidely obraliśmy za cel sprawienie, żeby nauka kompetencji była niezwykle efektywna i przyjemna, a dodatkowo trwała jedynie 5-minut dziennie.
Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest zrozumienie funkcjonowania naszego mózgu oraz stworzenie rozwiązań usprawniających naukę kompetencji potrzebnych do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.
Obecnie zarządzam SeeWidely, gdzie transferujemy najnowsze odkrycia i sprawdzone rozwiązania ze świata nauki do przedsiębiorstw, tworząc praktyczne rozwiązania związane z nauką i rozwojem pracowników. Dzięki temu SeeWidely może w pełni wspierać firmy w rozwoju pracowników, dostarczając nieosiągalne dla innych rezultaty i kompletne doświadczenia z nauki, która trwa zaledwie 5-minut dziennie.
