Rozmiar mózgu a IQ, dlaczego porzucamy pasje, masz chwilkę w pracy i 10 wniosków o zaufaniu, podziałach i perspektywach
Learning & Development Partner w SeeWidely
Czas czytania: ok. 7 minut.
Zaczynamy 3 wydanie NeuroEfektywnie 🧠 – o NeuroOdkryciach w rozwoju, zarządzaniu i pracy zespołowej.
W tym wydaniu kontynuujemy wątek ciekawości, tym razem w ujęciu pasji. Spojrzymy na porównanie mózgu człowieka, wieloryba, mrówki i sprawdzimy, czy rozmiar mózgu ma znaczenie. Lubisz jak ktoś przeszkadza Ci w pracy? Sprawdź, co o tym mówią badania! Na koniec przygotowałem podsumowanie i najważniejsze wnioski z raportu Edelman Trust Barometr 2023. A jeśli zostaniesz do końca, to czeka na Ciebie mem z serii – mnie śmieszy 😉
W tym wydaniu:
🧠 Większy mózg, wyższe IQ?
Czy wielkość mózgu ma znaczenie? A może większy mózg to wyższe IQ i większe szanse na sukces w edukacji czy życiu?
Zwerbowano ponad 500 000 badanych, by to sprawdzić, a odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna…
👉 Czy wielkość mózgu sprawia, że jako ludzie jesteśmy wyjątkowi?
Nie do końca, gdyż zarówno słonie, jak i wieloryby mają o wiele większe mózgi…
👉 To może wielkość mózgu względem wielkości ciała?
Też nie, bo choćby myszy zachowują podobne proporcje (1:40), a mrówki byłyby królami świata (1:7)…
Naukowcy więc zaczęli dogłębniej analizować ten temat, przyglądając się wszystkim innym składowym jak ilość czy proporcje istoty szarej, białej itd.
🔎 Badanie z 2018 roku było największym tego typu próbującym to wyjaśnić. Zwerbowano do niego 502 617 osób, z czego ponad 100 000 wykonano MRI. W trakcie tego badania, mając już do dyspozycji skany mózgu ponad 15 000 uczestników, zabrano się za pierwsze ustalenia. Co odkryto?
Większa całkowita objętość mózgu (TBV) ma pozytywny związek z:
𝟭. 𝗶𝗻𝘁𝗲𝗹𝗶𝗴𝗲𝗻𝗰𝗷𝗮̨ 𝗽ł𝘆𝗻𝗻𝗮̨ – wzrost TBV o 100 cm3 w populacji oznacza wzrost oczekiwanej inteligencji płynnej o 0,14.
𝟮. 𝗼𝘀𝗶𝗮̨𝗴𝗻𝗶𝗲̨𝗰𝗶𝗮𝗺𝗶 𝘄 𝗲𝗱𝘂𝗸𝗮𝗰𝗷𝗶 – wzrost TBV o 100 cm3 oznaczał wzrost oczekiwanej edukacji o 0,4 r.
Aby zachować skalę, należy dodać, że przeciętny mózg ma objętość ok. 1350 cm3.
Czy oznacza to, że większy mózg to większa odpowiedzialność? To znaczy, wyższy poziom inteligencji płynnej?
Być może częściowo – jednak należy pamiętać, że to daleko idące uogólnienie. Należy tutaj brać pod uwagę o wiele więcej zmiennych niż sama całkowita objętość mózgu i nie spodziewać się też spektakularnych różnic.
Część naukowców również wskazuje, że bardziej istotne w kontekście inteligencji od samej całkowitej objętości mózgu jest objętość płata czołowego i objętość istoty szarej, która jest gęsta w ciałach komórek nerwowych i synapsach.
Dlaczego porzucamy pasje?
Ciekawość, czyli motor napędowy rozwijania pasji, jest stymulowana przez rzeczy odpowiednio trudne – czyli, ani nie za proste (nuda), ani nie za trudne (lenistwo).
Nasz 🧠 mózg ocenia nasze postępy w nauce i gdy są one dla niego zbyt wolne, zmniejsza nasz poziom ciekawości.
Np. ocenia to w ten sposób, że:
💪 koszt pozyskania informacji jest zbyt wysoki > względem jej 💎 wartości.
Z drugiej strony to, co już znamy jest 💤 nudne – bo już to znamy. Nie ciekawi nas więc i nie interesuje.
Spora część z nas sama tego doświadczyła, gdy na początku odkrywając swoją pasję, pochłanialiśmy masę nowych informacji i chcieliśmy ich jeszcze więcej i więcej. Na początku postępy bywają wręcz imponujące i jeszcze bardziej zachęcają nas do dalszej eksploracji.
Wraz ze wzrostem posiadanej wiedzy i umiejętności zaczynamy dochodzić do coraz trudniejszych tematów, gdzie by dowiedzieć się czy nauczyć czegokolwiek nowego należy poświęcić masę czasu. Wtedy 🧠 mózg puszcza pedał z gazu ciekawości i zaczyna powoli hamować.
𝗖𝗼 𝘇𝗿𝗼𝗯𝗶𝗰́, 𝗯𝘆 𝗻𝗶𝗲 𝘀𝘁𝗿𝗮𝗰𝗶𝗰́ 𝗽𝗮𝘀𝗷𝗶 (𝗹𝘂𝗯 𝗯𝘆 𝗶𝗻𝗻𝗶, 𝗷𝗮𝗸 𝗽𝗿𝗮𝗰𝗼𝘄𝗻𝗶𝗰𝘆 𝗰𝘇𝘆 𝗱𝘇𝗶𝗲𝗰𝗶 𝗷𝗲𝗷 𝗻𝗶𝗲 𝘀𝘁𝗿𝗮𝗰𝗶𝗹𝗶)?
✅ Wyznaczaj skromniejsze cele – łatwiej być odrobinkę lepszym każdego dnia niż próbować osiągnąć cel dopiero po roku. Dzięki temu możemy zwieść mózg, że utrzymujemy tempo postępów 😉
✅ Otaczaj się innymi pasjonatami – wsparcie społeczne ze środowiska czy od strony bliskich potrafi znacznie pomóc w utrzymaniu pasji;
✅ Jeśli Twoja pasja jest związana z jakimś perspektywicznym celem, pamiętaj o nim i nie trać go z oczu;
✅ Ewaluuj swoje postępy i pasje – co jakiś czas zastanów się, jakie postępy osiągasz i czy chcesz dalej inwestować swój czas i pieniądze w tę pasję. Czasem „trzeba wiedzieć kiedy ze sceny zejść.”
Biorąc pod uwagę charakterystykę nauki i krzywej ciekawości naturalną koleją rzeczy jest, że pasje przychodzą i odchodzą. Możemy jednak odnaleźć także takie, które będą nas praktycznie zawsze ciekawiły i pasjonowały, a przy stosowaniu powyższych wskazówek mogą się okazać życiową pasją.
„Masz chwilkę?” 😃 - badania pokazują, że takie przerwy mogą być mimo wszystko korzystne!
Jesteś w środku zadania, w stanie pełnego skupienia i nagle pada to niewinne:
– Masz chwilkę?
albo
– Mam pytanie!
albo
– Nie przeszkadzam? Bo ja tylko…
Jakie pozytywne skutki może mieć „przeszkadzanie” w pracy?
Badania prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Cincinnatti przez 3 tygodnie na grupie 111 pracowników pokazują, że w sytuacji, gdy ktoś spontanicznie nam przeszkodzi w pracy, to dzieją się dwie rzeczy:
𝗡𝗲𝗴𝗮𝘁𝘆𝘄𝗻𝗲:
👎 wzrasta poziom stresu;
👎 obniża się energia i koncentracja.
𝗣𝗼𝘇𝘆𝘁𝘆𝘄𝗻𝗲:
💪 wzrasta poziom poczucia przynależności do zespołu;
💪 zwiększa się sumarycznie poziom satysfakcji z pracy.
Ostatecznie wg badaczy ma to prowadzić do dodatniego bilansu zysków i start.
Dzieje się tak, ponieważ z perspektywy interpersonalnej czujemy się potrzebni i że jesteśmy częścią zespołu, gdy inni przychodzą, by nas o coś zapytać, poprosić nas o pomoc lub podzielić się z nami jakąś informacją. Nawet jeśli dzieje się to kosztem odwrócenia uwagi od tego, co robiliśmy.
Do tej pory w podobnych badaniach skupiano się wyłącznie na kwestii zadaniowości. Jak się jednak okazało 👉 poczucie przynależności łagodzi negatywny wpływ tej przerwy na satysfakcję z pracy.
Inne badanie pokazuje natomiast, że chwilowe rozproszenie odwracające naszą uwagę od trudnego zadania w postaci np. przesłanego przez współpracownika śmiesznego filmu może także zmniejszyć poziom stresu. Ma się tak dziać, ponieważ krótkie pozytywne sytuacje zwiększają nasze zaangażowanie w pracę, kreatywność i zdolności współpracy.
Może warto więc pomyśleć nad nową biurową tradycją w postaci mema dnia? 😁
Nawet mam małą propozycję na start na końcu tego wydania 😉
🔥 10 istotnych wniosków o zaufaniu, podziałach i perspektywach płynących z raportu Edelman Trust Barometr 2023
- Coraz mniej osób wierzy, że sytuacja ich oraz ich rodziny będzie lepsza za 5 lat. Globalnie spadek aż o 10 pts, z 50 na 40.
- 89% osób boi się utraty pracy.
- 74% osób boi się rosnącej inflacji.
- Bardziej niż dziennikarzom (47%) ufamy naukowcom (76%) i… współpracownikom (73%). Najmniej ufamy rządzącym (41%).
- Żyjemy w bardziej podzielonym społeczeństwie niż dawniej – tak uważają mieszkańcy 15 z 26 badanych krajów i 53% wszystkich ankietowanych.
- 65% osób uważa, że nigdy nie doświadczała takiej nieuprzejmości i braku szacunku w swoim życiu jak obecnie.
- Od CEO oczekuje się, że będą: płacili uczciwe pensje (84%), wspierali lokalną społeczność (79%), płacili podatki (78%) i wspierali rozwój pracowników (78%).
- 71% osób oczekuje, że firmy nie będą wykupywać reklam od platform siejących dezinformację.>
- Osoby najbardziej spolaryzowane wykazują największe zaufanie do biznesu (50%) i najmniejsze do rządu (27%).
- Ile osób jest w stanie pracować z osobami, z którymi się bardzo nie zgadza? Jedynie 20%. Tyle samo mogłaby mieć takie osoby za sąsiadów. Pociesza fakt, że 30% respondentów byłaby gotowa pomóc takiej osobie w razie potrzeby.
Nie dziwi zmniejszający się poziom zaufania i coraz mniejsze zaufanie do mediów, także tych społecznościowych. Zdrowy sceptycyzm jest wskazany, ale jaki to zdrowy poziom sceptycyzmu?
Cieszy z pewnością, że naukowcy pomimo fali dewaluacji utrzymali się na podium zaufania.
Ciekawym jest również, jak ogromną rolę odgrywa biznes w budowaniu zaufania w społeczeństwie i zmniejszania podziałów.
Dane pochodzą z raportu Edelman Trust Barometr 2023 i zostały zebrane globalnie. Nie są to dane wyłącznie dotyczące Polski i naszego społeczeństwa. Stąd też ankieta do posta na Linkedin z pytaniem, na które odpowiadali ankietowani: Jak myślisz, jak Ty i Twoja rodzina będziecie sobie radzić za pięć lat? Jestem ciekaw Waszych odpowiedzi 😉
Sprawdź wyniki tutaj:
#ŚmiechToZdrowie
Na koniec wróćmy do tematu wielkości mózgu i przytoczmy komentarz który “zrobił mi dzień” 😉
Już w następnym wydaniu:
- 🔥 Efektywność w pracy: 587 które robi różnicę
- Efekt pożądanej trudności, czyli jak nie przedobrzyć z nauką.
- Czy szkolenia zmniejszają lojalność pracowników i sprawiają, że Ci chętniej szukają nowej pracy?
- Optymiści żyją dłużej?
Dziękuję, że czytasz to wydanie do końca! 🙂 Jeśli masz jakiekolwiek pytania, uwagi lub przemyślenia to pamiętaj, że zawsze z chęcią się z nimi zapoznam w komentarzach czy wiadomości prywatnej.
Widzimy się w kolejnym wydaniu już w następny weekend 🙂
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:
Źródła:
#1
[1] Nave, G., Jung, W. H., Karlsson Linnér, R., Kable, J. W., & Koellinger, P. D. (2019). Are Bigger Brains Smarter? Evidence From a Large-Scale Preregistered Study. https://doi.org/10.1177/0956797618808470
[2] James J.Lee, Matt McGue, William G.Iacono, Andrew M.Michael, Christopher F.Chabris, The causal influence of brain size on human intelligence: Evidence from within-family phenotypic associations and GWAS modeling https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0160289618301703
[3] Praca zbiorowa, Novel genetic loci underlying human intracranial volume identified through genome-wide association https://www.nature.com/articles/nn.4398
[4] Suzana Herculano-Houzel, The human brain in numbers: a linearly scaled-up primate brain https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/neuro.09.031.2009/full
[5] Kendra Lechtenberg, Ask a Neuroscientist: Does a bigger brain make you smarter? https://neuroscience.stanford.edu/news/ask-neuroscientist-does-bigger-brain-make-you-smarter
Rysunek: https://faculty.washington.edu/chudler/facts.html
#2
[6] Celeste Kidd, Benjamin Y.Hayden,
„The Psychology and Neuroscience of Curiosity” https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896627315007679#bib70
[7] Celeste Kidd., Stevena T. Piantadosiego, Richarda N. Aslina „The Goldilocks Effect in Infant Auditory Attention” https://srcd.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/cdev.12263
[8] Celeste Kidd., Stevena T. Piantadosiego, Richarda N. Aslina „The Goldilocks Effect: Human Infants Allocate Attention to Visual Sequences That Are Neither Too Simple Nor Too Complex” https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0036399
[9] Kang, M. J., Hsu, M., Krajbich, I. M., Loewenstein, G., McClure, S. M., Wang, J. T., & Camerer, C. F. (2009). „The Wick in the Candle of Learning: Epistemic Curiosity Activates Reward Circuitry and Enhances Memory.” Psychological Science, 20(8), 963–973. https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1111/j.1467-9280.2009.02402.x
#3
[10] Harshad Puranik, Joel Koopman, Heather C. Vough. „Excuse me, do you have a minute? An exploration of the dark- and bright-side effects of daily work interruptions for employee well-being.” https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fapl0000875
[11] Vera Schweitzer et al. Work & Stress „Some positivity per day can protect you a long way: A within-person field experiment to test an affect-resource model of employee effectiveness at work”
#4
[12] EDELMAN TRUST BAROMETR 2023
https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/2023-01/2023%20Edelman%20Trust%20Barometer%20Global%20Report_Jan19.pdf
Autor:
Specjalizuję się w zakresie nauki i rozwoju ludzi dorosłych przez NanoLearning z wykorzystaniem neuronauk. Swoją wiedzę zdobywałem między innymi na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie (socjologia i zarządzanie), Uniwersytecie Jagiellońskim (psychologia), Politechnice Federalnej w Lozannie (komórkowe mechanizmy funkcjonowania mózgu) oraz Uniwersytecie Harvarda (neuronauka).
Skupiam się zarówno na optymalizowaniu procesów rozwojowych w organizacjach, jak i maksymalizowaniu efektywności uczenia się w miejscu pracy, m.in. poprzez rozwój nowoczesnych form zdobywania kompetencji jak np. NanoLearning. Współtworząc Platformę NanoLearningową SeeWidely obraliśmy za cel sprawienie, żeby nauka kompetencji była niezwykle efektywna i przyjemna, a dodatkowo trwała jedynie 5-minut dziennie.
Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest zrozumienie funkcjonowania naszego mózgu oraz stworzenie rozwiązań usprawniających naukę kompetencji potrzebnych do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.
Obecnie zarządzam SeeWidely, gdzie transferujemy najnowsze odkrycia i sprawdzone rozwiązania ze świata nauki do przedsiębiorstw, tworząc praktyczne rozwiązania związane z nauką i rozwojem pracowników. Dzięki temu SeeWidely może w pełni wspierać firmy w rozwoju pracowników, dostarczając nieosiągalne dla innych rezultaty i kompletne doświadczenia z nauki, która trwa zaledwie 5-minut dziennie.
