Mózg oszukuje Cię na (zbyt) wiele sposobów… Dlaczego? | pamięć vs emocje w decyzjach | Kiedy zobaczysz goryla?

SeeWidely/ 17 grudnia, 2023/ NeuroEfektywnie

NeuroEfektywnie 🧠 | Wydanie nr 34

Mózg oszukuje Cię na (zbyt) wiele sposobów... Dlaczego? | pamięć vs emocje w decyzjach | Kiedy zobaczysz goryla?

Marcin P Stopa SeeWidely 2

Head of NeuroResearch @ Neuroinsight Lab by SeeWidely

Co w nowym wydaniu?

👁️ Czy nasze zmysły oszukują nas dla naszego dobra?

🎩 Jak oszukuje Cię mózg? 1 animacja i aż 3 możliwe iluzje, czyli liliowy ścigacz

🔎 Czy pamięć kieruje naszymi decyzjami bardziej niż fakty?

🦍 Czy możemy zobaczyć niewidzialnego goryla? Czyli uwaga i percepcja poza naszą kontrolą…

🧠 Od neuronu po DNA – niezwykła podróż w niewyobrażalnie mały świat w Twojej głowie.

Zapraszam do nowego wydania biuletynu NeuroEfektywnie 🧠 – owocnej i przyjemnej lektury 🙂

#1

Czy nasze zmysły oszukują nas dla naszego dobra? 🤔

Odkrycie, które zmienia nasze postrzeganie rzeczywistości! 🧠

Czy to, co widzisz, jest naprawdę „prawdziwe”?

Czy widzimy świat nie takim, jakim jest czy takim, jakim być powinien?

Najnowsze badania z ETH Zurich rzucają nowe światło na to, jak nasz mózg przetwarza informacje wizualne – i wygląda na to, że nasza percepcja nie zawsze jest dokładna, ale… optymalna dla naszego przetrwania!

🔍 W eksperymencie uczestnicy w 2 rundach porównywali dokładnie te same wzory w paski – tzw. Gabor patches, starając się ocenić, który jest bliższy kątowi 45 stopni. Brzmi prosto, prawda?

Grafika: Jonathan Schaffner, Sherry Dongqi Bao, Philippe N. Tobler, Todd A. Hare & Rafael Polania, Sensory perception relies on fitness-maximizing codes.

Ale tu jest haczyk: gdy zmieniono kontekst zadania podczas drugiej próby, percepcja uczestników też się zmieniła!

Jak się okazało nasz mózg może dostosowywać percepcję rzeczywistości już na poziomie siatkówki oka, by maksymalizować osobiste korzyści. Nasze postrzeganie świata jest bardzo subiektywne i jest dostosowywane przez mózg, by lepiej służyć naszym celom przetrwania.

To też sugeruje, że nasze zmysły mogą dostarczać nam informacji w sposób selektywny, niekoniecznie w pełni obiektywny, ale tak, aby był najbardziej użyteczny.

🤔 Czy to oznacza, że żyjemy w świecie iluzji stworzonym przez nasze umysły?

„Jak tylko na coś spojrzymy, staramy się zmaksymalizować nasze własne korzyści. Oznacza to, że uprzedzenia poznawcze zaczynają się na długo przed tym, zanim świadomie o czymś pomyślimy” – mówi Rafael Polania.

🔬 Badanie pokazuje również, że nasze uprzedzenia poznawcze mogą nie być tylko błędami, ale kluczową częścią strategii przetrwania ze względu na nasze ograniczone możliwości przetwarzania percepcji.

🤖 Ale robi się jeszcze ciekawiej!

Nawet sztuczna inteligencja poddana podobnym eksperymentom wykazała skłonności do maksymalizacji korzyści, co sugeruje uniwersalność tego zjawiska.

Od podejmowania decyzji po naszą interakcję z otoczeniem, nasz mózg może grać z nami w fascynującą grę percepcji. Dzięki na przykład połączeniu EEG i eye-tracking możemy mierzyć i badać percepcję. Jak to wygląda w praktyce? Możecie zobaczyć między innymi u nas w NeuroinsightLab.pl

#2

Sprawdź, jak oszukuje Cię mózg 🧠

Na początek małe wyzwanie 😉

1 animacja i aż 3 możliwe iluzje, czyli liliowy ścigacz.

  1. Śledź oczami ruch różowej kropki, by po chwili zobaczyć tylko kolor różowy 💞

  2. Spójrz na czarny znak + na środku, a po chwili poruszająca się kropka zmieni kolor na zielony 🟢

  3. Skup swój wzrok i uwagę na czarnym znaku + w centrum, a po chwili różowe kropki zaczną znikać i pozostanie jedynie krążąca zielona 🪀 (musisz nieruchomo patrzeć w krzyżyk przez około 20 sekund, aby się udało ;))

W iluzji Liliowego Ścigacza (lilac chaser) kluczową rolę odgrywa tzw. efekt Troxlera – zjawisko, w którym nieruchome obiekty w polu widzenia znikają, gdy koncentrujemy się na czymś innym. Mózg “ignoruje” informacje, które wydają się nieistotne, skupiając uwagę na tym, co dynamiczne i nowe.


Czy to czary? Nie, to neurobiologia! 🧠

Nasze oczy i mózg pracują razem, tworząc wrażenia, które czasem nas oszukują. To, co widzimy, jest interpretacją, a nie zawsze dokładnym odzwierciedleniem rzeczywistości.

Świadomie przetwarzamy tylko obraz wielkości 2-złotówki, więc bardzo łatwo o to, by mózg wprowadził nas przypadkiem w błąd.

Gdy to zauważymy, mówimy na to iluzja 🧠

Gdy tego nie zauważamy, mówimy na to życie 😉

#3

Czy pamięć kieruje naszymi decyzjami bardziej niż fakty? 🧠🤔

Czy to, co pamiętasz, wydarzyło się dokładnie tak jak w rzeczywistości?

Pomyśl o ostatnim razie, kiedy przyszło Ci wspominać coś z przeszłości. Jak bardzo byłeś pewien / byłaś pewna szczegółów tego wspomnienia? Co było silniejsze: szczegóły czy uczucia związane z tym wspomnieniem?

🔎 Ostatnie badanie z Center for Mind and Brain na Uniwersytecie Kalifornijskim w Davis rzuca nowe światło na to, jak mózg przetwarza wspomnienia i podejmuje decyzje.

Naukowcy odkryli, że pamięć obiektywna (fakty) i subiektywna (uczucia związane z pamięcią) mogą działać niezależnie i angażować różne części mózgu. Ale po kolei…

Uczestnicy badania oglądali obrazy 🖼️ przedmiotów, a następnie proszeni byli o wybór, który z nich widzieli wcześniej, oceniając swoje wspomnienia jako „przypomniane” (recollected) lub „znajome” (familiar). Następnie byli poddani wyzwaniu decyzyjnemu związanemu z obrazami.

Zaskakujące było to, że wybory częściej były podyktowane 💗 uczuciami towarzyszącymi wspomnieniom niż ich dokładnością.

🧠 Badania fMRI ujawniły, że różne obszary mózgu odpowiadają za te dwa typy pamięci. Obszary zaangażowane w subiektywne doświadczenia odgrywały kluczową rolę w procesie podejmowania decyzji.

🤔 Czy to oznacza, że nasze wspomnienia, nawet jeśli są niedokładne, mają większy wpływ na nasze decyzje niż suche fakty?

Wydaje się, że w tym pojedynku to nasze emocje mogą mieć decydujący głos. Mamy też podobne obserwacje w Neuroinsight Lab, gdy porównujemy skuteczność przekazów mniej i bardziej odwołujących się do emocji, co jest możliwe dzięki połączeniu EEG i eye-trackingu.

Emocje są jak taki wzmacniacz wszystkiego, są modulatorem zachowania. Za ich pomocą możemy budować pozytywne skojarzenia np. z marką, aby zapadała w pamięć. 

#4

Czy możemy zobaczyć niewidzialnego goryla? Czyli uwaga i percepcja poza naszą kontrolą…

🧠🦍 CZY MOŻEMY ZOBACZYĆ NIEWIDZIALNEGO GORYLA?

Czyli uwaga i percepcja poza naszą kontrolą…

W latach 90. Simons i Chabris przeprowadzili badanie, które zmieniło na zawsze nasze postrzeganie… postrzegania. Uczestnicy oglądali film, na którym gracze podawali sobie piłkę. Tak bardzo skupiali się na zadaniu, że nie zauważali… wielkiego goryla przechodzącego między graczami z filmu.

To doskonały przykład „ślepoty uwagowej”, która sprawia, że skupienie na jednym zadaniu może uniemożliwić nam zauważenie oczywistych, ale nieoczekiwanych elementów.

Ale czy aby na pewno?

🔎 Naukowcy z New York University postanowili sprawdzić, co się stanie, jeśli goryl będzie poruszał się trochę szybciej.

W ich badaniu uczestnicy ZAUWAŻALI niespodziewane obiekty (także goryla), ale tylko wtedy, gdy te obiekty poruszały się SZYBKO. Gdy goryl się „śpieszył”, uczestnicy łatwiej go dostrzegali, nawet będąc skupionymi na zadaniu.

Co ciekawe, wolno poruszające się obiekty wciąż umykały uwadze, co potwierdza część pierwotnej teorii.

Dlaczego tak się dzieje? 🤔

Nasz mózg pomimo skupienia bezpośrednio na miejscu najwyższej uwagi wciąż przetwarza i interpretuje bodźce z pola pozauwagowego – zgłasza ruch. W końcu szybko zbliżający się przedmiot w naszą stronę może być nie lada zagrożeniem.

Idąc dalej robi się jeszcze ciekawiej…

Mózg posiada wyspecjalizowane grupy neuronów służące do rozpoznawania ruchu. Neurony ruchu, zwłaszcza te znajdujące się w obszarze mózgu znanym jako pole MT/V5 odgrywają kluczową rolę w wykrywaniu i przetwarzaniu ruchu. Te neurony są wyjątkowo aktywne, gdy obserwujemy poruszające się obiekty.

Jeszcze ciekawiej robi się, gdy przyjrzymy się 👉 syndromowi Riddocha…

Osoby cierpiące na ten syndrom, zwykle w wyniku uszkodzenia kory wzrokowej, mogą tracić zdolność widzenia statycznych obiektów, ale wciąż dostrzegają ruch.

Dobra, ale jak to wykorzystać?

👍 W pracy i życiu – pamiętaj, że szybko poruszające się obrazy poza obszarem Twojego skupienia mogą przeszkadzać Ci w koncentracji i utrzymaniu uwagi.

👍 W marketingu – ruch na stronie czy w banerze lub reklamie może doskonale przyciągać uwagę, ale również może ją odwracać od najważniejszych elementów…

Skąd wiedzieć, czy nasza praca wspomaga przetwarzanie informacji przez mózg klienta czy bardziej mu przeszkadza?

Używamy do tego specjalnych okularów eye-tracking i łączymy z EEG w Neuroinsight Lab. W ten sposób możemy zobaczyć, co dokładnie przyciąga uwagę i gdzie jest kierowana, aby wdrażać rozwiązania, dzięki którym klienci mogą np. szybciej znajdywać to, czego szukają między innymi na stronach, opakowaniach – choć nie tylko.

💡 Przy okazji nadmienię, że w grudniu uruchomiliśmy dodatkowe terminy na bezpłatne konsultacje w Neuroinsight Lab – serdecznie zapraszam: umow.neuroinsightlab.pl

#5

🧠 Od neuronu po DNA - niezwykła podróż w niewyobrażalnie mały świat w Twojej głowie.

Każdy z około 86 000 000 000 neuronów w naszym mózgu to niezwykle złożony system przetwarzania informacji.

Ale co dokładnie sprawia, że są tak niezwykłe?

1️⃣ Miasto połączeń:

Jeden neuron może tworzyć nawet do 10 000 połączeń synaptycznych z innymi neuronami. To jak posiadanie 10 000 dróg, które łączą jeden neuron z tysiącami innych, tworząc niesamowicie złożoną sieć komunikacyjną.

Jest to możliwe dzięki złożonej strukturze dendrytycznej i aksonalnej, która umożliwia dynamiczną komunikację w sieci neuronalnej.

2️⃣ Biochemiczni inżynierowie: 

W tej sieci komunikację ułatwiają specjalne białka – neuroprzekaźniki, które działają jak posłańcy przesyłający informacje z jednego neuronu do drugiego. To oni są odpowiedzialni za przesyłanie sygnałów, które pozwalają nam myśleć, czuć i działać.

3️⃣ Genetyczna biblioteka:

Co ciekawe, każdy neuron zawiera pełny zestaw naszych genów – 23 pary chromosomów. Z około 25 000 genów w naszym DNA, wiele z nich odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu naszego mózgu. Niektóre z tych genów są dobrze znane, inne wciąż czekają na odkrycie ich tajemnic.

To niesamowite, jak skomplikowany i fascynujący jest każdy pojedynczy neuron, a co dopiero cały mózg!

Jakie inne tajemnice kryje każdy z tych 86 miliardów neuronów?

O tym w kolejnych wydaniach 🙂

Co w następnym wydaniu?

  • Gdy Ty wybierasz jogurt, Twój mózg toczy prawdziwą wojnę. Co kieruje naszymi decyzjami podczas codziennych zakupów?

  • Pokaż mi swój mózg, a powiem Ci jak poradzisz sobie w zadaniach na uwagę.

  • Wojna pokoleń w kontekście twarzy – twarze przyciągają uwagę jak nic innego – ale jak bardzo zmienia się to wraz z wiekiem?

  • … i jeszcze więcej 😉

Wspaniałego tygodnia i do usłyszenia w nowym wydaniu!

Marcin P. Stopa

Chcesz zwiększyć skuteczność w swojej firmie, dzięki najnowszej wiedzy z zakresu neuronauk i neuromarketingu?

Zapraszam do NeuroinsightLab.pl, gdzie:

Realizujemy badania neuromarketingowe – odkrywając to, co niewidzialne, aby być bliżej percepcji klientów. Dostarczamy praktyczne wskazówki dla biznesu, które pomagają w optymalizacji strategii, zwiększając skuteczność marketingu i sprzedaży, a także ulepszając projektowanie produktów, usług i interfejsów w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami i oczekiwaniami klientów.

Pomagamy budować strategię opartą o najnowszą wiedzę z neuronauk i neuromarketingu – prowadzimy konsultacje i projekty doradcze, podczas których pomagamy firmom wykorzystać w praktyczny sposób zdobycze neuronauki i wdrożyć wiedzę o tym, jak działa mózg.

Edukujemy – prowadzimy dedykowane szkolenia, warsztaty i webinary, a także zbieramy najbardziej aktualną i wyselekcjonowaną wiedzę na:

Zastanawiasz się, jak NeuroNauka może pomóc Twojej firmie? Omówmy to podczas bezpłatnej konsultacji – wystarczy, że zarezerwujesz dogodny dla siebie termin na stronie: umow.NeuroinsightLab.pl

Gdzie ostatnio można było mnie usłyszeć?

[Webinary]

 

[Podcasty]

 

Do Twórców i Organizatorów:

Chcesz, żebym wystąpił u Ciebie lub żebyśmy razem zrobili coś niesamowitego – napisz do mnie 🙂

Marcin P. Stopa

Jestem ekspertem w wykorzystaniu neuronauki i NeuroTechnologii w biznesie, marketingu, HR oraz badaniach konsumenckich.

Specjalizuję się w zakresie neuronauk i ich zastosowań w badaniach biznesowych oraz nauce i rozwoju ludzi dorosłych przez NanoLearning na SeeWidely.com Swoją wiedzę zdobywałem na uczelniach takich jak Uniwersytet Ekonomicznym w Krakowie (socjologia i zarządzanie), Uniwersytet Jagielloński (psychologia), Ecole polytechnique fédérale de Lausanne (komórkowe mechanizmy funkcjonowania mózgu), Johns Hopkins University (badania Funkcjonalnym Rezonansem Magnetycznym) oraz Harvard University (neuronauka).

Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest stworzenie rozwiązań usprawniających nasze możliwości poznawcze, tak potrzebne do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.

W skrócie: wykorzystuję i przekuwam wiedzę o funkcjonowaniu mózgu w praktyczne i efektywne rozwiązania biznesowe.

Zobacz, jak wdrażamy neuronaukę w biznesie w Nauroinsight Lab: neuroinsightlab.pl

Spodobał Ci się artykuł?
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:

Źródła:

#1

[1] Polania, R., et al. (2023). “Sensory perception relies on fitness-maximizing codes.” Nature Human Behavior.

[2] Schaffner, J. et al. (2023). Sensory Perception and Fitness-Maximizing Codes. Nature Human Behavior.

[3] Kahnemann, D., & Tversky, A. (1979). “Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk.” Econometrica.

[4] Bennett, C. M., et al. (2009). “Neural correlates of interspecies perspective taking in the post-mortem Atlantic salmon: An argument for multiple comparisons correction.” Journal of Serendipitous and Unexpected Results.

#2

[5] Simons, D.J., & Chabris, C.F. (2011). “What people believe about how memory works: A representative survey of the U.S. population.” PLoS One, 6(8), e22757.

[6] Troxler, D. (1804). “Über das Verschwinden gegebener Gegenstände innerhalb unseres Gesichtskreises.” Ophthalmologische Bibliothek, 2(2), 1-53.

#3

[7] Fandakova, Y., Johnson, E., & Ghetti, S. (2023). Distinct neural mechanisms underlie subjective and objective recollection and guide memory-based decision making. eLife,

#4

[8] Wallisch, P. et al. (2023). “Revisiting the Invisible Gorilla: Fast-Moving Unexpected Objects Capture Attention.” Proceedings of the National Academy of Sciences.

[9] Simons, D. J., & Chabris, C. F. (1999). “Gorillas in our midst: sustained inattentional blindness for dynamic events.” Perception, 28(9), 1059-1074.

[10] Zeki, S. (1991). “Cerebral akinetopsia (visual motion blindness). A review.” Brain, 114(Pt 2), 811-824.

#5

[11] Herculano-Houzel, S. (2009). The human brain in numbers: A linearly scaled-up primate brain. Frontiers in Human Neuroscience, 3, 31.

[12] Brodal, P. (2010). The Central Nervous System: Structure and Function (4th ed.). Oxford University Press.

[13] Kandel, E. R., Schwartz, J. H., & Jessell, T. M. (2013). Principles of Neural Science (5th ed.). McGraw-Hill.

[14] Lichtman, J. W., & Sanes, J. R. (2018). Ome Sweet Omics – A genealogical treasury of words. The Journal of Cell Biology, 217(1), 27–32.

[15] Purves, D., Augustine, G. J., Fitzpatrick, D., Hall, W. C., LaMantia, A. S., Mooney, R. D., Platt, M. L., & White, L. E. (2018). Neuroscience (6th ed.). Sinauer Associates.

[16] Wideo: Allen Institute for Brain Science – YT: Allen Institute youtube.com/watch?v=Zj3RxtJ_Ljc

Rozmowa czy e-mail?
Chcesz dowiedzieć się jak neurobadania mogą pomóc w Twojej organizacji? Skontaktuj się z nami, używając formularza lub od razu zarezerwuj 30-minutową rozmowę w dogodnym dla siebie terminie.

Skontaktuj się z nami:





    Aby wysłać wiadomość musisz zaakceptować politykę prywatności.

    biuletyn neuroefektywnie