Fentanyl – jak działa na mózg i zamienia w „zombie” | muzyka a wydajność | emocje bez zmysłów | samozachwyt czy autoumniejszanie? | Wydanie 44
Czy niemowlę posiada świadomość? | dlaczego uwaga ucieka? | znieczulica Netflixowa | tajemnice AI
Head of NeuroResearch @ Neuroinsight Lab by SeeWidely
Co w nowym wydaniu?
🚨 Fentanyl – jak działa na mózg i dlaczego zamienia ludzi w „zombie”?
🎶 Jak muzyka wpływa na Twój mózg podczas pracy w skupieniu?
🧠 Emocje bez zmysłów? Jak nasz mózg konstruuje emocje?
🔥 Samozachwyt czy autoumniejszanie? – wybierz dobrze.
Zapraszam do nowego wydania biuletynu NeuroEfektywnie 🧠 – owocnej i przyjemnej lektury 🙂
Fentanyl - jak działa na mózg 🧠 i dlaczego zamienia ludzi w „zombie”?
Czy maluchy mają „światełko” świadomości już od samego początku?
Ostatnio w Polsce stało się głośno o fentanylu za sprawą filmu z „fentanylowymi zombie”. W USA od lat sieje coraz większe spustoszenie wypychając z rynku heroinę.
🚨 W USA fentanyl jest główną przyczyną zgonów z powodu przedawkowania od 2016 roku.
🚨 Według Centers for Disease Control and Prevention (CDC) w 2021 roku w Stanach Zjednoczonych z powodu przedawkowania fentanylu zmarło ponad 71 238 osób.
🚨 W tym czasie w Polsce odnotowano 143 zgony z powodu zatrucia fentanylem. Liczba ta wzrosła o 300% w porównaniu z 2018 rokiem.
Obie dane są niedoszacowane ze względu na częsty brak pełnej toksykologii u zmarłych.
Czym jest ten „supernarkotyk”?
To syntetyczny opioid będący 300-500 razy silniejszy od heroiny i przy tym tańszy. Silnie oddziałuje na receptory opioidowe w mózgu, głównie receptory μ (mi). Jest wysoce uzależniający i o wiele łatwiej go przedawkować.
Oddziałując na te receptory, fentanyl powoduje między innymi:
😌 Silną euforię, odprężenie, senność. Wynika to z uwalniania neuroprzekaźników – dopaminy (w układzie mezolimbicznym) oraz endorfin.
🫁 Spowolnienie oddechu aż do bezdechu. Receptory opioidowe hamują ośrodek oddechowy w pniu mózgu.
🤕 Analgezję – zniesienie bólu. Następuje zahamowanie szlaków bólowych w rdzeniu kręgowym i mózgu.
👀 Zwężenie źrenic, zaparcia, spadek ciśnienia. Efekty aktywacji obwodowych receptorów opioidowych.
💀 Już niewielkie przedawkowanie (2 mg – tyle co 2 ziarnka soli) grozi śmiercią z powodu depresji oddechowej.
Co dokładnie dzieje przy zażywaniu fentanylu?
👉 Fentanyl powoduje ogromny wyrzut dopaminy i endorfin. To daje silną euforię, ale szybko rozwija się tolerancja – mózg przyzwyczaja się i domaga coraz większych dawek.
👉 Jednocześnie fentanyl hamuje ośrodek oddechowy w pniu mózgu. Dlatego przedawkowanie grozi śmiercią przez uduszenie – fentanylowe „zombie” to osoby balansujące na krawędzi życia i śmierci.
👉 Fentanyl wypacza układ nagrody. Produkowanych jest coraz mniej endorfin, upośledzeniu ulega zdolność odczuwania przyjemności bez narkotyku. To jeden z mechanizmów silnego uzależnienia psychicznego.
👉 Przewlekłe zażywanie niszczy struktury mózgowe – korę przedczołową, ciało migdałowate, hipokamp. Skutkuje to upośledzeniem funkcji poznawczych, emocjonalnych, pamięci, kontrolowania impulsów – stąd wrażenie „zombifikacji”.
🧠 W badaniach neuroobrazowych mózgi osób uzależnionych od opioidów przypominają mózgi pacjentów z ciężkimi urazami czy chorobami neurodegeneracyjnymi.
😵 Stan „zombie”
Termin „zombie” odnosi się do stanu skrajnego otępienia, braku reakcji na bodźce zewnętrzne i poważnych zaburzeń psychicznych. Nadużywanie fentanylu prowadzi do takiego stanu przez kombinację depresji oddechowej, niedotlenienia mózgu oraz bezpośredniego wpływu fentanylu na funkcje neurologiczne.
Bez pomocy medycznej ten proces postępuje i zwykle kończy się śmiercią z przedawkowania.
🔥 Udostępnij to wydanie, by dotarło do kolejnych osób.
Jak 🎵 muzyka wpływa na Twój 🧠 mózg podczas pracy w skupieniu?
🔎 W eksperymencie uczestnicy wykonywali zadania wymagające skupienia przy akompaniamencie zarówno uspokajającej muzyki, jak i pobudzającej.
Wyniki?
Wydaje się, że odpowiednio dobrana muzyka może nie tylko „nastroić” nasze mózgi do lepszego skupienia, ale także znacząco wpłynąć na naszą produktywność.
Ale jak to działa?
Kluczem wydaje się być prawo Yerkesa-Dodsona, sugerujące istnienie złotego środka w poziomie pobudzenia, które maksymalizuje naszą wydajność:
👇 za mało i nasze myśli mogą błądzić;
👆 za dużo i stajemy się przeciążeni.
Interesujące jest to, że badanie wykazało, iż:
🔥 pobudzająca muzyka lepiej sprawdzała się w trudniejszych zadaniach
🎋 uspokajająca muzyka była bardziej korzystna podczas zadań łatwiejszych.
Muzyka może być więc potężnym narzędziem w regulacji naszego poziomu pobudzenia i poprawie funkcji poznawczych.
A Ty?
Czy słuchasz muzyki podczas pracy?
A jeśli tak, to wolniejszej czy bardziej energetyzującej?
Daj znać w komentarzu 😉
Emocje bez zmysłów? Jak nasz 🧠 mózg konstruuje emocje?
Czy to, czy coś widzimy, słyszymy lub czujemy zmienia sposób, w jaki odczuwamy emocje? A co z osobami z ograniczeniami sensorycznymi (słuchu, wzroku, czucia)?
Odpowiedzi udzielą nam… dalmatyńczyki.
W ramach badań grupa ochotników obejrzała film „101 Dalmatyńczyków”, podczas gdy ich aktywność mózgowa była rejestrowana za pomocą fMRI.
🔎 Neurobiolodzy przebadali, jak mózg konstruuje emocje z różnych zmysłów i czy potrzebujemy konkretnej sensoryki, aby doświadczać strachu, radości czy smutku.
Co ważne, uczestnikami były osoby zarówno o typowym rozwoju, jak i te z wrodzoną ślepotą lub głuchotą, które doświadczały filmu tylko za pomocą dźwięku lub obrazu.
Co się okazało?
🔥 Emocje nie zależą od konkretnej ścieżki sensorycznej!
🔥 Emocje są reprezentowane w mózgu niezależnie od doświadczeń sensorycznych i modalności.
💡 Nasz mózg przechowuje „abstrakcyjny kod” emocji, który jest niezależny od wcześniejszych doświadczeń sensorycznych.
Szczególnie interesujące jest to, że kora brzuszno-przyśrodkowa płata czołowego (ventromedial prefrontal cortex (vmPFC)) okazała się kluczowym miejscem przechowywania abstrakcyjnej reprezentacji emocji, niezależnie od wcześniejszego doświadczenia sensorycznego.
To odkrycie dodaje nowy wymiar do naszego zrozumienia emocji, sugerując, że nasz mózg może generować znaczenie emocjonalne niezależnie od bezpośrednich danych sensorycznych.
W rzeczywistości to nasz mózg jest zaprogramowany, by generować znaczenie emocjonalne, niezależnie od tego, czy możemy widzieć czy słyszeć.
To niezwykłe, ponieważ badanie to pokazuje, jak mózg może adaptować się i kompensować brak pewnych zmysłów, umożliwiając doświadczanie bogatego życia emocjonalnego.
Samozachwyt czy autoumniejszanie? - wybierz dobrze.
🧠 Jak Twoje zachowanie czy reakcje są postrzegane przez innych?
🧠 Jak bardzo to, co mówimy o sobie, wpływa na to, jak jesteśmy oceniani?
🧠 Czy chwalenie się swoimi osiągnięciami czy raczej ich umniejszanie ma większy wpływ na nasz wizerunek w oczach innych?
🧠 I jak to się zmienia z wiekiem?
🔎 Badanie naukowców z Kobe University skupiło się na kilku grupach wiekowych: dzieciach w wieku 7-8 lat (klasy drugie) i 10-11 lat (klasy piąte), a także na dorosłych.
Prezentowano im scenariusze, w których bohaterowie reagowali na pochwały po dobrym występie, stosując samowzmocnienie lub autoumniejszanie.
Co ciekawe, sposób, w jaki reagujemy na pochwały – chwaląc się czy umniejszając własne osiągnięcia – oraz nasza zwykła wydajność w danej dziedzinie, wpływają na to, jak jesteśmy postrzegani przez innych.
Już w młodym wieku dzieci zaczynają kształtować swoje zachowania autoprezentacyjne, które mają wpływ na wrażenie, jakie tworzą w oczach swojej publiczności.
Z biegiem lat te umiejętności stają się bardziej złożone i dopasowane do oczekiwań społecznych.
👉 Co istotne, zarówno dzieci, jak i dorośli różnie oceniają samowzmocnienie i autoumniejszanie, biorąc pod uwagę typową wydajność danej osoby.
W szczególności dzieci w wieku około 10 lat przestają dawać bardziej pozytywne oceny umiejętności za samowzmocnienie w porównaniu z autoumniejszaniem.
Dorosłym z kolei łatwiej przychodzi docenianie samowzmocnienia, ale tylko wtedy, gdy osoba zwykle osiąga dobre wyniki.
Co więcej, w kontekście oceny charakteru, autoumniejszanie prowadziło do lepszej oceny niż samowzmocnienie, ale tylko, gdy osoba zwykle osiągała słabe wyniki.
Czy te wyniki sugerują, że powinniśmy uważnie wybierać, jak mówimy o sobie i naszych osiągnięciach, biorąc pod uwagę nie tylko kontekst, ale i nasze typowe wyniki? 🧐
Wydaje się, że zarówno dzieci, jak i dorośli doceniają szczerość i umiar, a nasze postrzeganie przez innych zależy nie tylko od tego, co mówimy, ale i od tego, jakie mamy historie sukcesów lub porażek.
💡 To badanie świetnie pokazuje, jak ważne jest zrozumienie, że nasze słowa i zachowania są interpretowane przez pryzmat naszych wcześniejszych osiągnięć. Dzięki temu możemy lepiej zarządzać wrażeniem, jakie wywieramy na innych i świadomie kształtować naszą autoprezentację.
Jedni mówią, że należy być skromnym, inni, że należy być dumnym ze swoich osiągnięć.
Podsumowując, wg badania:
💪 osiągasz dobre wyniki – wybierz samowzmocnienie
🌱 osiągasz wyniki poniżej oczekiwań – wybierz autoumniejszanie.
Czyli najlepiej wybrać szczerą ocenę swoich osiągnięć 😉
Pytanie, czy to nie będzie z czasem prowadziło do jeszcze większego nacechowania nas przez pryzmat naszych wyników…?
Co w następnym wydaniu?
- „Bądź rozsądny. Myśl logicznie” – czyli ❤️ emocje vs. 🧠 rozsądek.
- Jak poczuć się młodziej o 10 lat w jedną noc?
- Czy Twoja sofa może wpływać na Twoje 🧠 zdrowie neurologiczne?
- … i jeszcze więcej
Chcesz zwiększyć skuteczność w swojej firmie, dzięki najnowszej wiedzy z zakresu neuronauk i neuromarketingu?
Zapraszam do NeuroinsightLab.pl, gdzie:
Realizujemy badania neuromarketingowe – odkrywając to, co niewidzialne, aby być bliżej percepcji klientów. Dostarczamy praktyczne wskazówki dla biznesu, które pomagają w optymalizacji strategii, zwiększając skuteczność marketingu i sprzedaży, a także ulepszając projektowanie produktów, usług i interfejsów w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami i oczekiwaniami klientów.
Pomagamy budować strategię opartą o najnowszą wiedzę z neuronauk i neuromarketingu – prowadzimy konsultacje i projekty doradcze, podczas których pomagamy firmom wykorzystać w praktyczny sposób zdobycze neuronauki i wdrożyć wiedzę o tym, jak działa mózg.
Edukujemy – prowadzimy dedykowane szkolenia, warsztaty i webinary, a także zbieramy najbardziej aktualną i wyselekcjonowaną wiedzę na:
Zastanawiasz się, jak NeuroNauka może pomóc Twojej firmie? Omówmy to podczas bezpłatnej konsultacji – wystarczy, że zarezerwujesz dogodny dla siebie termin na stronie: umow.NeuroinsightLab.pl
Gdzie ostatnio można było mnie usłyszeć?
[Webinary]
- Powołaj na Świadka Mózg Klienta i zobacz to, co niewidzialne z EEG i ET
- Od cegły i łososia do przycisku „kup” w mózgu
- Neuromarketing: Odkodowując Mózg Klienta
- Deklaracje vs. rzeczywistość – co zdradzają neurobadania?
- Uwaga – jak działa i co przyciąga uwagę klientów
[Podcasty]
- NEURONAUKA: Skup się, odpocznij, ucz się efektywnie i zadbaj o swój mózg – Podcast Charyzmatyczny Dawid Straszak
- Pracuj mądrze, a nie ciężko, czyli o skupieniu i neuronauce w biznesie – podcast Technologicznie Produktywni Paweł 🧙♂️ Marszalec
- #RODK #236 Marcin P. Stopa – 4 filary efektywnego uczenia się – podcast Rozwój Osobisty Dla Każdego Wojciech Strózik
- Neuromarketing i marka osobista? – program Twój Branding w telewizji Biznes24 prowadzony przez Bartłomiej Machnik, PhD, EMBA
- Jak wykorzystać neuromarketing w biznesie? – Strategiczne PiątkiDawid Czoska
- Jak się lepiej skupić – Nieliniowy Michal Dulemba
- Loża Ekspertów z Marcinem P. Stopa o neuronauce i jej wpływie – Agnieszka Okońska, MBA
- Biuletyny (newslettery) na LinkedInie – Adrian Gamoń
- Jak neuronauka pomaga w uczeniu się programowania – devmentor.pl– Mateusz Bogolubow
O mnie:
Marcin P. Stopa
Jestem ekspertem w wykorzystaniu neuronauki i NeuroTechnologii w biznesie, marketingu, HR oraz badaniach konsumenckich.
Jako Head of NeuroResearch w Neuroinsight Lab wykorzystuję najnowocześniejsze narzędzia takie jak EEG i eye-tracking wspierane przez AI do identyfikacji nieuświadomionych insightów konsumenckich. Celem mojego zespołu w Neuroinsight Lab jest dostarczanie rzetelnej wiedzy o mechanizmach ludzkiego umysłu, która zapewnia klientom przewagę konkurencyjną i sukces rynkowy. W ten sposób umożliwiamy firmom korzystanie z przewagi, którą mają takie firmy jak Apple, Microsoft, TikTok, Google, Procter and Gamble i nie tylko.
Jestem także współtwórcą Platformy NanoLearningowej SeeWidely.com umożliwiającej efektywny rozwój kompetencji pracowników w zaledwie 5 minut dziennie, która w 2023 r. została wyróżniona, zdobywając tytuł HR TECH Changer przyznawany przez Polskie Forum HR w partnerstwie z Pracuj Ventures. Dzięki implementacji zdobyczy (neuro)nauki SeeWidely.com wywiera pozytywny wpływ na sektor HR, rozwijając już ponad 300 organizacji, w tym topowe firmy z GPW i S&P500
Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest stworzenie rozwiązań usprawniających nasze możliwości poznawcze, tak potrzebne do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.
Chętnie dzielę się swoją wiedzą o NeuroTechnologii, mózgu, praktycznym zastosowaniu neuronauki w marketingu, biznesie i na co dzień. Występowałem na scenach między innymi Mobile Trends for Experts, SAP Lab, Linkedin Local, IKEA Industry, Virtual Summit, DIMAQ, TXB.digital.
W skrócie: wykorzystuję i przekuwam wiedzę o funkcjonowaniu mózgu w praktyczne i efektywne rozwiązania biznesowe.
Zobacz, jak wdrażamy neuronaukę w biznesie w NeuroinsightLab.pl
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:
Źródła:
#1
[1] Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2022). Drug Overdose Deaths in the U.S. Top 100,000 Annually. https://www.cdc.gov/nchs/pressroom/nchs_press_releases/2021/20211117.htm
[2] Armenian, P., Vo, K. T., Barr-Walker, J., & Lynch, K. L. (2018). Fentanyl, fentanyl analogs and novel synthetic opioids: A comprehensive review. Neuropharmacology, 134, 121-132. https://doi.org/10.1016/j.neuropharm.2017.10.016
[3] Wilde, M., Pichini, S., Pacifici, R., Tagliabracci, A., Busardò, F. P., Auwärter, V., & Solimini, R. (2019). Metabolic Pathways and Potencies of New Fentanyl Analogs. Frontiers in Pharmacology, 10, 238. https://doi.org/10.3389/fphar.2019.00238
[4] Volkow, N. D., & McLellan, A. T. (2016). Opioid abuse in chronic pain – Misconceptions and mitigation strategies. The New England Journal of Medicine, 374(13), 1253-1263. https://doi.org/10.1056/NEJMra1507771
[5] Valentino, R. J., & Volkow, N. D. (2018). Untangling the complexity of opioid receptor function. Neuropsychopharmacology, 43(13), 2514-2520. https://doi.org/10.1038/s41386-018-0225-3
[6] Dolinak, D. (2017). Opioid Toxicity. Academic Forensic Pathology, 7(1), 19-35. https://doi.org/10.23907/2017.003
[7] Film: Angela’s Kare&Assist, https://www.tiktok.com/@thebizzleeffect
#2
[8] Khazaei, S., Amin, M.R., Tahir, M., & Faghih, R.T. (2024). Bayesian Inference of Hidden Cognitive Performance and Arousal States in Presence of Music. IEEE Open Journal of Engineering in Medicine and Biology. DOI: 10.1109/OJEMB.2024.3377923.
[9] Yerkes, R.M., & Dodson, J.D. (1908). The Relation of Strength of Stimulus to Rapidity of Habit-Formation. Journal of Comparative Neurology and Psychology, 18, 459-482.
[10] Russell, J.A. (1980). A Circumplex Model of Affect. Journal of Personality and Social Psychology, 39(6), 1161-1178.
#3
[11] Damasio, A. (2010). Self Comes to Mind: Constructing the Conscious Brain. Pantheon.
[12] Foley, K. (2015). The Sixth Sense: Extrasensory Perception and Paranormal Phenomena. The Rosen Publishing Group.
[13] Jones, S. S. (2019). The Many Senses of the Mind. Academica Press.
[14] Kaku, M. (2014). The Future of the Mind: The Scientific Quest To Understand, Enhance, and Empower the Mind. Doubleday.
[15] McGinn, C. (2004). Mindsight: Image, Dream, Meaning. Harvard University Press.
[16] Parks, A. (2020). The Sixth Sense: Unlocking Your Ultimate Mind Power. HarperCollins.
[17] Ramachandran, V.S. (2011). The Tell-Tale Brain: A Neuroscientist’s Quest for What Makes Us Human. W. W. Norton & Company.
[18] Thompson, T. (2022). The Extra Senses: Perception Beyond the Ordinary. The MIT Press.
[19] Wade, J. (2020). Psychedelics and the Awakening of Consciousness. Park Street Press.
[20] Wyart, V., Webster, W.W., Chen, A.K., Wilson, H.R., McClure, S.M., & Kohn, A. (2016). Subliminal Sense of Number Is Driven by Perceptual Experience and Subject to Adaptation. Psychological Science, 27(6), 877–889.
#4
[21] Hajimu Hayashi, Ayumi Matsumoto, Tamano Wada, Robin Banerjee, Children’s and adults’ evaluations of self-enhancement and self-deprecation depend on the usual performance of the self-presenter, Journal of Experimental Child Psychology, Volume 242, 2024, 105886, ISSN 0022-0965, doi.org/10.1016/j.jecp.2024.105886.
- Nowości
- Case Study
- NeuroMarketing pod Lupą
