Już 5 dni „śmieciowego” jedzenia uszkadza mózg? | Nikt nie przeczyta tak grubej książki | Dlaczego oceny w szkole zabijają motywację | Wydanie 54

SeeWidely/ 14 września, 2025/ NeuroEfektywnie

NeuroEfektywnie 🧠 | Wydanie nr 54

Już 5 dni „śmieciowego” jedzenia uszkadza mózg? | Nikt nie przeczyta tak grubej książki | Dlaczego oceny w szkole zabijają motywację

Marcin P Stopa SeeWidely 2

Head of NeuroResearch @ Neuroinsight Lab by SeeWidely

Co w nowym wydaniu?

  • 🧠 Czy 5 dni „śmieciowego” jedzenia może uszkodzić Twój mózg?
  • 🛑 Nikt nie przeczyta tak grubej książki – mówili…
  • 🎓 Dlaczego oceny w szkole zabijają motywację, zamiast ją wzmacniać?
  • 🧠 Czy to gwiazda? Galaktyka? Nie! To twój organizm.

Zapraszam do nowego wydania biuletynu NeuroEfektywnie 🧠 – owocnej i przyjemnej lektury 🙂

#1

🧠 Czy 5 dni „śmieciowego” jedzenia może uszkodzić Twój mózg?

I to niestety nie jest pytanie czysto hipotetyczne…

Dr Stephanie Kullmann z Uniwersytetu w Tübingen wraz z zespołem niemieckich naukowców przebadała 29 zdrowych mężczyzn.

Część z nich przez 5 dni jadła dodatkowo 1500 kalorii dziennie z ultraprzetworzonej żywności – chipsy, batoniki czekoladowe, słodkie przekąski.

📊 Wyniki były alarmujące:

🔴 Natychmiastowe skutki (po 5 dniach):

 

  • Znaczący wzrost tłuszczu w wątrobie
  • Zwiększona aktywność w obszarach mózgu odpowiedzialnych za system nagrody
  • Zaburzona wrażliwość na insulinę w mózgu
  • Zmniejszona wrażliwość na pozytywne wzmocnienia, zwiększona na kary

 

💡 Ale to nie koniec…

🔴 Tydzień PO powrocie do normalnej diety badacze zaobserwowali dodatkowo:

 

  • Upośledzenie funkcji insuliny w hipokampie (pamięć i uczenie się)
  • Obniżona wrażliwość insulinowa w obszarach związanych z pamięcią
  • Zmiany w integralności istoty białej mózgu
  • Zmniejszoną wrażliwość na nagrody i zwiększoną wrażliwość na kary

 

⚠️ Te zmiany wystąpiły bez przyrostu masy ciała i przed rozwojem oporności na insulinę w organizmie.

To pierwsza taka demonstracja, że krótkoterminowe zmiany w diecie mogą powodować długotrwałe zmiany w działaniu mózgu – jeszcze przed jakąkolwiek zmianą wagi ciała czy rozwoju cukrzycy.

Oznacza to, że mózg reaguje na złą dietę szybciej niż ciało.

Ultraprzetworzona żywność (47-50% tłuszczów + 40-45% węglowodanów) aktywuje mechanizmy ewolucyjne, które nigdy nie były narażone na tak intensywną kombinację cukru i tłuszczu. Nasz mózg traktuje to jako sygnał do magazynowania energii „na czarne dni”.

Insulina w mózgu normalnie tłumi apetyt, reguluje metabolizm i wspiera funkcje poznawcze.

Po ultraprzetworzonej żywności insulina traci te zdolności.

Ten mechanizm może tłumaczyć, dlaczego tak łatwo przybieramy na wadze i dlaczego tak trudno schudnąć – nasze mózgi są dosłownie „przeprogramowywane” przez złą dietę.

Co więcej, zmiany w hipokampie mogą wpływać na pamięć i zdolność uczenia się. Nie jest to tylko kwestia wagi, ale to kwestia zdrowia mózgu.

Czy uważasz, że przeceniamy wpływ „okazjonalnych” słabości żywieniowych?

👉 Udostępnij dalej, poleć lub skomentuj, aby inni mogli się o tym dowiedzieć.

#2

🛑 Nikt nie przeczyta tak grubej książki - mówili…

Dlatego w erze fast contentu napisaliśmy „NeuroMarketing Insight” liczący +500 STRON. Efekt?

Pierwszy nakład wyczerpał się w tydzień od premiery, przez co musieliśmy od razu zrobić dodruk 🤯

🔥 Co sprawia, że w czasach TikToka i 20-sekundowych filmików nasza 500-stronicowa cegiełka rozchodzi się jak świeże bułeczki?

Sekret tkwi w… mózgu 😉

A właściwie w architekturze informacji.

Dla uzmysłowienia jak bardzo poszaleliśmy z objętnością książki:

 

3 dobre praktyki, które zmieniają sposób uczenia się i działania:

🛑 Zamiast suchej teorii

✅ każdy rozdział zawiera wyniki neurobadań i case studies wraz z gotowymi implementacjami w marketingu.


🛑 Zamiast zapełniać teksty suchymi faktami

✅ stworzyliśmy wyzwania neuromarketingowe, eksperymenty myślowe i neurociekawostki stymulujące uwagę i zaangażowanie.


🛑 Zamiast długich tekstów bez struktury

✅ zaprojektowaliśmy zwięzłe, kompletne rozdziały, które mózg łatwo przyswaja i zapamiętuje.


W środku czeka aż 373 okazji do przekucia teorii w praktykę.

Wszystko to – od odpowiedniego projektowania architektury treści, przez nacisk na aspekt praktyczny i naukowy, ciekawostki zawarte w książce, aż po konkretne narzędzia i ćwiczenia – miało na celu przemienić czytanie w niezapomniane doświadczenie poszerzania horyzontów oraz zmiany sposobu myślenia o klientach i zrozumienia, jak myślą inni.

Z relacji Czytelniczek i Czytelników wiemy już, że udało nam się wywołać efekt „wow”, co niezmiernie cieszy nasze serducha.

👉 A Ty, czytasz zazwyczaj książkę od deski do deski czy wybierasz konkretne rozdziały?

 

PS Nowy nakład już dostępny! Jeśli jeszcze nie masz swojego egzemplarza „NeuroMarketing Insight”, to najlepszy moment, żeby go zamówić tutaj:

neuro-marketing.pl/ksiazka

#3

🎓 Dlaczego oceny szkolne zabijają motywację zamiast być informacją zwrotną o postępach?

Rok szkolny to dla wielu uczniów i rodziców festiwal stresu, porównań i lęku.

Z perspektywy neuronauki tradycyjny system ocen to niemal idealny przepis na zgaszenie wewnętrznej motywacji do nauki i zredukowanie jej do walki o cyfrę.

Dlaczego?

 

1️⃣ Mózg w trybie zagrożenia (walka lub ucieczka) 🧠

Zła ocena, krytyka na forum klasy, rozczarowanie w oczach rodziców – nasz mózg interpretuje te sytuacje jako zagrożenie społeczne.

Aktywuje się ciało migdałowate, zalewając organizm kortyzolem – hormonem stresu.

Biologicznym priorytetem jest przetrwanie, a nie głębokie, kreatywne myślenie. Długotrwały stres upośledza funkcje kory przedczołowej, która jest kluczowa dla uczenia się i rozwiązywania problemów.

 

2️⃣ Dopaminowy rollercoaster (Uczę się dla oceny, nie dla wiedzy) 🧠

Co jest nagrodą w nauce?

✅ W zdrowym systemie nagrodą jest sama wiedza i moment „aha!”.

❌ W systemie opartym na ocenach, nagrodą staje się cyfra.

Układ nagrody w mózgu zostaje „przejęty”.

Uczeń nie uczy się, by zaspokoić ciekawość, ale by zdobyć „strzał” dopaminy w postaci dobrej oceny i uniknąć kary związanej ze złą.

Motywacja wewnętrzna (chęć poznania) zostaje zastąpiona przez motywację zewnętrzną (ocena).

 

3️⃣ Paraliż kreatywności i myślenia (Strach przed błędem) 🧠

System, który karze za błędy, uczy jednego: unikania błędów za wszelką cenę.

To zabija kreatywność i chęć do eksploracji.

Mózg, zamiast szukać nowych, nieoczywistych rozwiązań, wybiera bezpieczne, utarte ścieżki, które gwarantują dobrą ocenę.

Strach przed pomyłką staje się silniejszy niż radość z odkrywania.

 

🧠 Oceny szkolne:

Zamiast budować ciekawość, tworzą strach.

Zamiast nagradzać proces uczenia się, karzą za „niedoskonałe” wyniki.

 

🚨 Polski kontekst jest jeszcze gorszy:

Według badań OECD, polskie dzieci należą do najbardziej zestresowanych w Europie. Ok. 67% uczniów w Polsce boi się złych ocen.

Efekt?

🚨Zmniejszona kreatywność (kora przedczołowa pod stresem)

🚨Słabsza pamięć długotrwała (uszkodzony hipokamp)

🚨Lęk przed popełnianiem błędów (zaburzona neuroplastyczność)

🚨Utrata naturalnej ciekawości (zaburzony system dopaminowy)

Dan Siegel z UCLA proponuje alternatywę: „dyscyplinę połączeniową” opartą na wzmacnianiu połączeń neuronowych zamiast ich osłabiania stresem.

 

✅ Co naprawdę działa według neuronauki?

👉Informacja zwrotna bez oceny

👉Nagradzanie procesu, nie wyniku

👉Wykorzystanie krzywej ciekawości – zadania na granicy możliwości dziecka

👉Budowanie na sukcesach

 

Czy wyobrażasz sobie system edukacji, gdzie dzieci biegną do szkoły nie ze strachu przed oceną, ale z ciekawością co nowego się nauczą?

Neuronauka mówi: to możliwe.

 

To naszą odpowiedzialnością – dorosłych – jest by system edukacji dzieci był efektywny i wspierał ich naturalny potencjał, zamiast budować traumy na całe życie.

#4

🧠 Widzisz te świetliste falujące fale? Myślisz, że to zjawisko astronomiczne? 
Nie, to właśnie dzieje się w Tobie w każdej sekundzie.

To, co właśnie oglądasz to nie kadry z teleskopu Hubble’a – to żywa komórka HeLa poruszająca się w laboratorium.

Te pomarańczowe świetliste „fale” to białko aktyna – główny składnik cytoszkieletu komórki, który dosłownie kształtuje jej strukturę i ruch. Niebieskie kropki? To mitochondria – elektrownie komórki, które reagują na tę falę jak tancerze na muzykę.

Ale czy to tylko przypadkowe podobieństwo?

Niekoniecznie.

🔬 Co dzieje się w tej mikroskopijnej galaktyce?

Te spektakularne fale aktyny pełnią strategiczną funkcję – przemieszają mitochondria przed podziałem komórki.

Każda komórka potomna musi otrzymać sprawiedliwy udział „elektrowni”. Te kosmiczne fale to właściwie biologiczny system dystrybucji energii.

Skala do tego jest iście kosmiczna:

🪐 W jednej komórce mózgowej znajduje się od tysięcy do nawet 2 milionów mitochondriów

🚀 Fala aktyny przemieszcza się z prędkością ~0,065 μm/s

🔭 Jeden podział komórki wymaga precyzyjnego rozłożenia tysięcy organelli

Te „kosmiczne” tańce dzieją się w Tobie w tej chwili. W każdej sekundzie miliardy komórek przeprowadzają swoje galaktyczne choreografie, dbając o to, żeby Twój organizm funkcjonował bez zarzutu.

Czasem największe cuda odbywają się w najmniejszej skali.

Chcesz zwiększyć skuteczność w swojej firmie, dzięki najnowszej wiedzy z zakresu neuronauk i neuromarketingu?

Zapraszam do NeuroinsightLab.pl, gdzie:

Realizujemy badania neuromarketingowe – odkrywając to, co niewidzialne, aby być bliżej percepcji klientów. Dostarczamy praktyczne wskazówki dla biznesu, które pomagają w optymalizacji strategii, zwiększając skuteczność marketingu i sprzedaży, a także ulepszając projektowanie produktów, usług i interfejsów w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami i oczekiwaniami klientów.

Pomagamy budować strategię opartą o najnowszą wiedzę z neuronauk i neuromarketingu – prowadzimy konsultacje i projekty doradcze, podczas których pomagamy firmom wykorzystać w praktyczny sposób zdobycze neuronauki i wdrożyć wiedzę o tym, jak działa mózg.

Edukujemy – prowadzimy dedykowane szkolenia, warsztaty i webinary, a także zbieramy najbardziej aktualną i wyselekcjonowaną wiedzę na:

Zastanawiasz się, jak NeuroNauka może pomóc Twojej firmie? Omówmy to podczas bezpłatnej konsultacji – wystarczy, że zarezerwujesz dogodny dla siebie termin na stronie: umow.NeuroinsightLab.pl

Gdzie ostatnio można było mnie usłyszeć?

O mnie:

Marcin P. Stopa

Jestem ekspertem w wykorzystaniu neuronauki i NeuroTechnologii w biznesie, marketingu, HR oraz badaniach konsumenckich.

Jako Head of NeuroResearch w Neuroinsight Lab wykorzystuję najnowocześniejsze narzędzia takie jak EEG i eye-tracking wspierane przez AI do identyfikacji nieuświadomionych insightów konsumenckich. Celem mojego zespołu w Neuroinsight Lab jest dostarczanie rzetelnej wiedzy o mechanizmach ludzkiego umysłu, która zapewnia klientom przewagę konkurencyjną i sukces rynkowy. W ten sposób umożliwiamy firmom korzystanie z przewagi, którą mają takie firmy jak Apple, Microsoft, TikTok, Google, Procter and Gamble i nie tylko.

Jestem także współtwórcą Platformy NanoLearningowej SeeWidely.com umożliwiającej efektywny rozwój kompetencji pracowników w zaledwie 5 minut dziennie, która w 2023 r. została wyróżniona, zdobywając tytuł HR TECH Changer przyznawany przez Polskie Forum HR w partnerstwie z Pracuj Ventures. Dzięki implementacji zdobyczy (neuro)nauki SeeWidely.com wywiera pozytywny wpływ na sektor HR, rozwijając już ponad 300 organizacji, w tym topowe firmy z GPW i S&P500

Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest stworzenie rozwiązań usprawniających nasze możliwości poznawcze, tak potrzebne do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.

Chętnie dzielę się swoją wiedzą o NeuroTechnologii, mózgu, praktycznym zastosowaniu neuronauki w marketingu, biznesie i na co dzień. Występowałem na scenach między innymi Mobile Trends for Experts, SAP Lab, Linkedin Local, IKEA Industry, Virtual Summit, DIMAQ, TXB.digital.

W skrócie: wykorzystuję i przekuwam wiedzę o funkcjonowaniu mózgu w praktyczne i efektywne rozwiązania biznesowe.

Zobacz, jak wdrażamy neuronaukę w biznesie w NeuroinsightLab.pl

Spodobał Ci się artykuł?
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:

Źródła:

#1

[1] DeFronzo, R. A., Ferrannini, E., Groop, L., Henry, R. R., Herman, W. H., Holst, J. J., Hu, F. B., Kahn, C. R., Raz, I., Shulman, G. I., Simonson, D. C., Testa, M. A., & Weiss, R. (2015). Type 2 diabetes mellitus. Nature Reviews Disease Primers, 1, 15019.

[2] Hallschmid, M. (2021). Intranasal insulin. Journal of Neuroendocrinology, 33(4), e12934.

[3] Kullmann, S., Wagner, L., Hauffe, R., Sandforth, L., Veit, R., Dannecker, C., Kühnel, A., Machann, J., Fritsche, A., Stefan, N., Preissl, H., Kroemer, N. B., Kleinridders, A., & Birkenfeld, A. L. (2025). A short-term, high-caloric diet has prolonged effects on brain insulin action in men. Nature Metabolism, 7, 469–477.

[4] Monteiro, C. A., Cannon, G., Levy, R. B., Moubarac, J.-C., Louzada, M. L. C., Rauber, F., Khandpur, N., Cediel, G., Neri, D., Martinez-Steele, E., Baraldi, L. G., & Jaime, P. C. (2019). Ultra-processed foods: what they are and how to identify them. Public Health Nutrition, 22(5), 936-941.

[5] Scherer, T., Sakamoto, K., & Buettner, C. (2021). Brain insulin signalling in metabolic homeostasis and disease.Nature Reviews Endocrinology, 17(8), 468–483.

#2

[6] Stopa, M.P., Lupa, G. (2025). NeuroMarketing Insight – Zrozum klientów lepiej niż oni sami. Kraków: SeeWidely Publishing.

#3

[7] Arnsten, A. F. T. (2009). Stress signalling pathways that impair prefrontal cortex structure and function. Nature Reviews Neuroscience, 10(6), 410-422.

[8] Dehaene, S. (2020). How we learn: Why brains learn better than any machine… for now. Viking. [] Dehaene, S. (2021). Apprendre! Les talents du cerveau, le défi des machines. Odile Jacob.

[9] Deci, E. L., Koestner, R., & Ryan, R. M. (1999). A meta-analytic review of experiments examining the effects of extrinsic rewards on intrinsic motivation. Psychological Bulletin, 125(6), 627-668.

[10] McEwen, B. S. (2007). Physiology and neurobiology of stress and adaptation: Central role of the brain. Physiological Reviews, 87(3), 873-904.

[11] OECD (2017). PISA 2015 Results (Volume III): Students’ Well-Being. OECD Publishing.

[12] Sapolsky, R. M. (2004). Why Zebras Don’t Get Ulcers (3rd ed.). Times Books.

[13] Siegel, D. J., & Bryson, T. P. (2011). No-Drama Discipline: The Whole-Brain Way to Calm the Chaos and Nurture Your Child’s Developing Mind. Bantam.

#4

[14] Moore, A. S., Wong, Y. C., Simpson, C. L., & Holzbaur, E. L. (2016). Dynamic actin cycling through mitochondrial subpopulations locally regulates the fission–fusion balance within polarized cells. Nature Communications, 7, 12886.

[15] Svitkina, T. (2018). The actin cytoskeleton and actin-based motility. Cold Spring Harbor Perspectives in Biology, 10(1), a018267.

[16] Higgs, H. N., & Pollard, T. D. (2001). Regulation of actin filament network formation through ARP2/3 complex: activation by a diverse array of proteins. Annual Review of Biochemistry, 70(1), 649-676.

[17] Campellone, K. G., & Welch, M. D. (2010). A nucleator arms race: cellular control of actin assembly. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 11(4), 237-251.

[18] Moore, A. S. et al. (2021). Actin cables and comet tails organize mitochondrial networks in mitosis. Nature, 591(7851), 659-664.

[19] Wideo: Andy Moore, HHMI’s Janelia Research Campus

 

Rozmowa czy e-mail?
Chcesz dowiedzieć się jak neurobadania mogą pomóc w Twojej organizacji? Skontaktuj się z nami, używając formularza lub od razu zarezerwuj 30-minutową rozmowę w dogodnym dla siebie terminie.

Skontaktuj się z nami:





    Aby wysłać wiadomość musisz zaakceptować politykę prywatności.

    biuletyn neuroefektywnie