Mózg nie poznaje Twojej ręki | Za głupotę rodziców płacą dzieci | Jak zrobić bombę dopaminową | Chitty chitty… | Wydanie 53

SeeWidely/ 6 września, 2025/ NeuroEfektywnie

NeuroEfektywnie 🧠 | Wydanie nr 53

Mózg nie poznaje Twojej ręki | Za głupotę rodziców płacą dzieci | Jak zrobić bombę dopaminową | Chitty chitty...

Marcin P Stopa SeeWidely 2
Marcin P. Stopa

Head of NeuroResearch @ Neuroinsight Lab by SeeWidely

Co w nowym wydaniu?

  • Mózg nie odróżniłby Twojej ręki od gumowej?
  • Za głupotę rodziców płacą niewinne dzieci.
  • Jak zrobić dopaminową bombę?
  • 17 godzin, które pokazują największy cud w Twoim ciele

  • „Chitty chitty bang bang…” – czyli jak czytać myśli

Zapraszam do nowego wydania biuletynu NeuroEfektywnie 🧠 – owocnej i przyjemnej lektury 🙂

#1

🖐️ Mózg nie odróżniłby Twojej ręki od gumowej?

Choć wydaje się to niemożliwe, to Twój mózg może oszukać sam siebie w zaledwie 11 sekund!

🧠 Co to jest iluzja gumowej ręki, zwana również iluzją transferu ciała?

To jeden z najważniejszych eksperymentów w neuronauce, który odkrywa mechanizmy naszej świadomości cielesnej.

W badaniu uczestnik kładzie prawdziwą rękę za parawanem, gdzie pozostaje niewidoczna. Przed nim umieszcza się realistyczną gumową rękę w miejscu, gdzie powinna znajdować się jego własna dłoń.

🎯 Kluczowy moment:

Eksperymentator jednocześnie głaszcze pędzelkiem obie ręce – prawdziwą (ukrytą) i sztuczną (widoczną). Po około 11 sekundach synchronicznej stymulacji dzieje się coś niezwykłego…

  • Uczestnicy zaczynają odczuwać dotyk w sztucznej ręce

  • Mózg integruje informacje wzrokowe i dotykowe w spójne doświadczenie

  • Dochodzi do „dryfu proprioceptywnego” – prawdziwa ręka wydaje się być bliżej gumowej niż w rzeczywistości

🌟 Dlaczego to działa?

Nasz mózg nieustannie konstruuje poczucie własnego ciała na podstawie sygnałów z różnych zmysłów:

  • 👀 Wzrok (co widzę?)

  • 👉 Dotyk (co czuję?)

  • 🤝 Propriocepcja (gdzie jest moja ręka?)

Gdy te sygnały są spójne – nawet jeśli sztuczne – mózg przyjmuje nową „rzeczywistość”.

Twoje poczucie ciała nie jest „wbudowane” na stałe – to dynamiczny proces, który mózg konstruuje na bieżąco.

To wyjaśnia, dlaczego po długim używaniu narzędzi (np. kij golfowy, scyzoryk) zaczynamy je czuć jak przedłużenie własnego ciała.

Ale największa lekcja?

Nasza percepcja rzeczywistości – nawet tak podstawowa jak granice własnego ciała – jest bardziej plastyczna niż nam się wydaje. Mózg nieustannie rewiduje swoją „mapę” na podstawie dostępnych informacji.

Czy kiedykolwiek miałeś wrażenie, że jakiś przedmiot stał się częścią Ciebie? 

Może długopis podczas pisania albo telefon, gdy go używasz…?

#2

🧠 Za głupotę rodziców płacą niewinne dzieci.

3 sekundy, za które czeka 60 lat konsekwencji.

Dlaczego kask dla mózgu to nie opcja?

W lipcu 2025 roku odnotowano 700 wypadków na hulajnogach. 422 z nich (60%) było z udziałem dzieci.

Największe zagrożenie? 

To nie hulajnogi. 

To rodzice, którzy uważają, że ich dziecko to wyjątek.

Czy wiesz, że jeden upadek może zmienić całe życie Twojego dziecka? I nie chodzi tylko o skaleczenia…

Co dokładnie dzieje się w mózgu podczas urazu?

🧠 Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że…

…mózg to „galaretka” w pudełku. 

Ot taki pudding w czaszce.

Wyobraź sobie, że Twój mózg to skomplikowana sieć z milionów delikatnych świateł połączonych kruchymi kablami, zamknięta w pudełku wypełnionym wodą.

Co się stanie, gdy nim mocno potrząśniesz?

Zobrazujmy to w trzech aktach:

💥 Akt pierwszy: Zderzenie

Mózg uderza o czaszkę jak galaretka o ścianę. Delikatne „światła” (neurony) gasną, a niektóre „kable” (aksony) się rozrywają. Maleńkie rurki dostarczające „prąd” (naczynia krwionośne) pękają, zalewając system.

🌊 Akt drugi: Fala tsunami

Fala uderzeniowa przebiega przez mózg jak trzęsienie ziemi. „Kable” rozciągają się i skręcają, niektóre tracą izolację (osłonkę mielinową).

😨 Akt trzeci: Odbicie i chaos

Mózg odbija się i uderza w przeciwną stronę czaszki. Więcej „świateł” gaśnie, więcej „kabli” się rwie.

A to dopiero początek!  Wewnątrz rozgrywa się skomplikowany proces patofizjologiczny.

Efekt? 

Od lekkiego wstrząśnienia po poważne uszkodzenie mózgu i niepełnosprawność.

Uwaga!  Objawy mogą pojawić się z opóźnieniem.  Mózg ma mechanizmy kompensacyjne, ale ich wydolność jest ograniczona.

Jak chronić swój mózg?

Kask to podstawowe zabezpieczenie – używaj go podczas każdej aktywności, w której możesz się przewrócić przy prędkości szybszej niż chodzenie lub możesz spaść z wysokości wyższej niż 1 m.

Metaanaliza Thompson (2012) wykazała, że kaski redukują:

  • Ryzyko urazu głowy o 63-88%

  • Ryzyko urazu mózgu o 65%

  • Śmiertelność o 42%

Pamiętaj, Twój mózg to jeden z najważniejszych narządów, jaki posiadasz.

APEL DO RODZICÓW: Mózg dziecka jest jeszcze delikatniejszy i bardziej narażony na urazy.

Dziecko nie rozumie, dlaczego kask jest tak kluczowy.

Dziecko nie rozumie, że bez ubrania go, może zostać kaleką na kolejne 60 lat lub nie dożyć swoich kolejnych urodzin.

Dziecko nie rozumie jak coś tak niewygodnego i przeszkadzającego może być tak zbawienne w sytuacji, które według dziecka na pewno mu się nie przytrafią.

Ale Ty to rozumiesz.

To Ty musisz zadbać o to, by dziecko nie widziało absolutnie innej możliwości niż jazda w kasku.

To w Twoich rękach spoczywa ich bezpieczeństwo.

To Ty także jesteś ich idolem(-ką) i z Ciebie czerpią przykład.

A Ty – czy Twoje dziecko jest warte 3 sekund zakładania kasku?

Udostępnij dalej, by choć jedna osoba więcej mogła po wakacjach wrócić cała i zdrowa do swojej rodziny ❤️

PS

„Protokół 3-2-1-0”:

  • 3 sekundy na założenie kasku

  • 2 sprawdzenia zapięcia (przód i tył)

  • 1 zasada – ZERO wyjątków

#3

🧠 Jak zrobić dopaminową bombę?

Twój 🧠 mózg produkuje więcej dopaminy PRZED otwarciem paczki niż PO.

I to nie jest błąd ewolucji – to powód dla którego odpakowywanie to jedno z najsilniejszych doświadczeń w procesie zakupowym.

Intuicyjnie wydawałoby się, że największą satysfakcję daje samo otrzymanie nagrody. Tymczasem rzeczywistość jest zupełnie inna!

Okazuje się, że mózg 🧠 produkuje więcej dopaminy w momencie OCZEKIWANIA na nagrodę niż w chwili jej otrzymania (badanie Schultz’a).

Kent Berridge i Terry Robinson rozszerzyli to odkrycie, pokazując, że dopamina bardziej odpowiada za 🔥 „CHCENIE” – naszą motywację do zdobycia czegoś, niż za samo „LUBIENIE” – faktyczne odczuwanie przyjemności.

Dlatego, aby zanurzyć Czytelniczki i Czytelników w fascynujący świat neuromarketingu jeszcze zanim otworzą naszą książkę, zaprojektowaliśmy dla nich neurodoświadczenie – minimalistyczne, ale nasycone dopaminowymi impulsami. To praktyczny przedsmak wiedzy z „NeuroMarketing Insight – Zrozum Klientów Lepiej niż Oni Sami”.

→ Jak rozpieszczać neurony swoich klientów?

Oto sprawdzone i udokumentowane sposoby:

  • 🔥 Etykieta powitalna z humorystycznym akcentem to pierwszy kontakt, który łapie uwagę i wywołuje uśmiech, budując pozytywne skojarzenia jeszcze przed otwarciem.

  • 🔥 Recenzje ekspertów to mocny przekaz budujący social proof, zaufanie, podkręcający napięcie i ciekawość.

  • 🔥 Warstwy opakowania budują oczekiwanie, zwiększając napięcie i przyjemność odkrywania.

  • 🔥 Różnorodne faktury materiałów angażują zmysł dotyku, tworząc wielozmysłowe doświadczenie, o co zadbaliśmy otulając książkę w delikatny czarny papier bibułkowy odpowiednio zapieczętowując wezwaniem „Otwórz. Czytaj. Odkrywaj.”.

  • 🔥 List powitalny to szczery i autentyczny gest, który zamienia zwykłą transakcję w emocjonalną relację, budując poczucie wyjątkowości chwili.

  • 🔥 Niespodziewane bonusy wywołują efekt „wow” i aktywują układ nagrody, sprawiając, że doświadczenie przekracza oczekiwania, np. nasza wyjątkowa zakładka do książki wydrukowana w technologii 3D!

A Ty, jakie pamiętasz najbardziej zaskakujące doświadczenie z unboxingiem? Podziel się w komentarzu! Oznaczanie marek, które robią to dobrze – wskazane 😉

PS

📘 Jeśli jeszcze nasza książka nie zagościła w Twojej biblioteczce, to koniecznie trzeba nadrobić zaległości: neuro-marketing.pl/ksiazka 

#4

🧠 17 godzin, które pokazują największy cud w Twoim ciele

W jaki sposób Twój mózg buduje połączenia, które pozwalają Ci odczuć dotyk, ból czy temperaturę?

To, co oglądasz, to 17-godzinne nagranie wzrostu aksonów – nerwowych „dróg szybkiego ruchu”, które łączą Twój mózg z całym ciałem.

Ale uwaga – to nie jest zwykły wzrost komórek.

🔬 Co widzisz na nagraniu: 

Aksony z grzbietowego zwoju rdzeniowego kurczaka rozrastają się w czasie rzeczywistym. Każda jasna linia to rozwijający się „kabel”, który będzie odpowiedzialny za przenoszenie sygnałów z ciała do mózgu.

⚡ Jak to się dzieje w Twoim ciele:

  • Białko aktyna napędza wzrost stożków wzrostu na końcach aksonów

  • Każdy stożek wzrostu „czuje” otoczenie i szuka właściwej drogi

  • Połączenia neuronalne kształtują się zgodnie z sygnałami ze środowiska

  • Proces ten trwa miesiące u człowieka, a jego rezultat służy przez całe życie

💡 To dokładnie ten mechanizm sprawia, że po kontuzji sportowej czy wypadku niektóre połączenia mogą się odbudować. Twój mózg potrafi „przeprowadzić remont dróg”, tworząc nowe ścieżki neuronowe.

Niewiarygodne jest to, że cały ten precyzyjny proces zachodzi bez naszej świadomości – miliardy razy w ciągu naszego życia.

Neuroplastyczność – zdolność mózgu do tworzenia nowych połączeń – nie kończy się na dzieciństwie. Twój mózg może tworzyć nowe „drogi” przez całe życie, nawet teraz, gdy czytasz ten post.

A Ty, kiedy ostatnio uczyłeś(-aś) się czegoś zupełnie nowego i czułeś(-aś), jak Twój mózg tworzy nowe połączenia?

#5

🧠 „Chitty chitty bang bang…”

Czy da się usłyszeć czyjeś myśli? Powoli już tak, ale po kolei…

Najnowsze badanie zespołu Stanforda pokazało, że BCI (interfejs mózg-komputer) potrafi odszyfrować myśli – „cichy monolog” w głowie – z precyzją do 74%, na żądanie, dzięki dedykowanemu hasłu myślowemu.

Badacze wszczepili mikroelektrody do kory ruchowej mózgu u 4 osób z ciężkim porażeniem (ALS i udar pnia mózgu).

Uczestnicy nie musieli nic mówić na głos – wystarczyło, że pomyśleli o słowach.

Okazało się, że faktyczne mówienie i „myślenie o mówieniu” aktywuje te same obszary kory ruchowej – tyle że wewnętrzna mowa jest słabsza, ale równie czytelna dla AI trenowanej na tych sygnałach.

👉 System rozpoznał wyobrażone zdania ze słownika 125 000 słów

👉 Dokładność dekodowania sięgała 74%

Co ciekawe, wykrywał nawet nieplanowane myśli (liczenie różowych kółek na ekranie).

Ale czy to oznacza, że mówił wszystko, co ktoś pomyślał?

Z doświadczenia w końcu wiemy, że lepiej pomyśleć dwa razy, zanim coś powiemy 😉

Zespół stworzył system „hasła mentalnego”:

1️⃣ Użytkownik myśli „chitty chitty bang bang” = włącza i wyłącza dekodowanie

2️⃣ Brak hasła = system ignoruje wszystkie myśli

Dokładność rozpoznawania hasła wyniosła ponad 98%.

Już teraz podobne rozwiązania były możliwe z wykorzystaniem np. EEG, ale nie pozwalały na uzyskanie tak zaawansowanych wyników.

Czy powinniśmy się zatem bać o prywatność naszych myśli? Technologia wymaga implantów chirurgicznych oraz co najważniejsze świadomej współpracy użytkownika.

Możemy więc dalej spokojnie w myślach knuć jak przejąć władzę nad światem i wymyślać najlepsze w historii riposty, które mogliśmy powiedzieć 😉

Także chitty chitty bang bang… 😉

Chcesz zwiększyć skuteczność w swojej firmie, dzięki najnowszej wiedzy z zakresu neuronauk i neuromarketingu?

Zapraszam do NeuroinsightLab.pl, gdzie:

Realizujemy badania neuromarketingowe – odkrywając to, co niewidzialne, aby być bliżej percepcji klientów. Dostarczamy praktyczne wskazówki dla biznesu, które pomagają w optymalizacji strategii, zwiększając skuteczność marketingu i sprzedaży, a także ulepszając projektowanie produktów, usług i interfejsów w zgodzie z rzeczywistymi potrzebami i oczekiwaniami klientów.

Pomagamy budować strategię opartą o najnowszą wiedzę z neuronauk i neuromarketingu – prowadzimy konsultacje i projekty doradcze, podczas których pomagamy firmom wykorzystać w praktyczny sposób zdobycze neuronauki i wdrożyć wiedzę o tym, jak działa mózg.

Edukujemy – prowadzimy dedykowane szkolenia, warsztaty i webinary, a także zbieramy najbardziej aktualną i wyselekcjonowaną wiedzę na:

Zastanawiasz się, jak NeuroNauka może pomóc Twojej firmie? Omówmy to podczas bezpłatnej konsultacji – wystarczy, że zarezerwujesz dogodny dla siebie termin na stronie: umow.NeuroinsightLab.pl

Gdzie ostatnio można było mnie usłyszeć?

[Webinary]

 

[Podcasty]

O mnie:

Marcin P. Stopa

Jestem ekspertem w wykorzystaniu neuronauki i NeuroTechnologii w biznesie, marketingu, HR oraz badaniach konsumenckich.

Jako Head of NeuroResearch w Neuroinsight Lab wykorzystuję najnowocześniejsze narzędzia takie jak EEG i eye-tracking wspierane przez AI do identyfikacji nieuświadomionych insightów konsumenckich. Celem mojego zespołu w Neuroinsight Lab jest dostarczanie rzetelnej wiedzy o mechanizmach ludzkiego umysłu, która zapewnia klientom przewagę konkurencyjną i sukces rynkowy. W ten sposób umożliwiamy firmom korzystanie z przewagi, którą mają takie firmy jak Apple, Microsoft, TikTok, Google, Procter and Gamble i nie tylko.

Jestem także współtwórcą Platformy NanoLearningowej SeeWidely.com umożliwiającej efektywny rozwój kompetencji pracowników w zaledwie 5 minut dziennie, która w 2023 r. została wyróżniona, zdobywając tytuł HR TECH Changer przyznawany przez Polskie Forum HR w partnerstwie z Pracuj Ventures. Dzięki implementacji zdobyczy (neuro)nauki SeeWidely.com wywiera pozytywny wpływ na sektor HR, rozwijając już ponad 300 organizacji, w tym topowe firmy z GPW i S&P500

Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest stworzenie rozwiązań usprawniających nasze możliwości poznawcze, tak potrzebne do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.

Chętnie dzielę się swoją wiedzą o NeuroTechnologii, mózgu, praktycznym zastosowaniu neuronauki w marketingu, biznesie i na co dzień. Występowałem na scenach między innymi Mobile Trends for Experts, SAP Lab, Linkedin Local, IKEA Industry, Virtual Summit, DIMAQ, TXB.digital.

W skrócie: wykorzystuję i przekuwam wiedzę o funkcjonowaniu mózgu w praktyczne i efektywne rozwiązania biznesowe.

Zobacz, jak wdrażamy neuronaukę w biznesie w NeuroinsightLab.pl

Spodobał Ci się artykuł?
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:

Źródła:

#1

[1] Armel, K. C., & Ramachandran, V. S. (2003). Projecting sensations to external objects: evidence from skin conductance response. Proceedings of the Royal Society of London, 270(1523), 1499-1506.

[2] Botvinick, M., & Cohen, J. (1998). Rubber hands ‘feel’ touch that eyes see. Nature, 391(6669), 756. https://doi.org/10.1038/35784

[3] Ehrsson, H. H., Spence, C., & Passingham, R. E. (2004). That’s my hand! Activity in premotor cortex reflects feeling of ownership of a limb. Science, 305(5685), 875-877.

[4] Tsakiris, M., & Haggard, P. (2005). The rubber hand illusion revisited: Visuotactile integration and self-attribution. Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance, 31(1), 80-91.

[5] Tsakiris, M., Hesse, M. D., Boy, C., Haggard, P., & Fink, G. R. (2007). Neural signatures of body ownership: A sensory network for bodily self-consciousness. Cerebral Cortex, 17(10), 2235-2244.

[6] Kammers, M. P., de Vignemont, F., Verhagen, L., & Dijkerman, H. C. (2009). The rubber hand illusion in action. Neuropsychologia, 47(1), 204-211.

[7] Wideo: Marlies Schijven & Victor Mids

#2

[8]  Animacja ukazująca bezpośrednie konsekwencje dla mózgu pochodzi od Syntrophy

[9] Thompson, R. S., Rivara, F. P., & Thompson, D. C. (2012). Helmets for preventing head and facial injuries in bicyclists. Cochrane Database of Systematic Reviews, 2012(2).

[10] Giza, C. C., Mink, R. B., & Madikians, A. (2007). Pediatric traumatic brain injury: not just little adults. Current opinion in critical care, 13(2), 143–152

[11] Yeates, K. O., Gerhardt, C. A., Bigler, E. D., Abildskov, T., Dennis, M., Rubin, K. H., Stancin, T., Taylor, H. G., & Vannatta, K. (2013). Peer relationships of children with traumatic brain injury. Journal of the International Neuropsychological Society : JINS, 19(5), 518–527.

[12] Barlow, K. M., Crawford, S., Stevenson, A., Sandhu, S. S., Belanger, F., & Dewey, D. (2010). Epidemiology of postconcussion syndrome in pediatric mild traumatic brain injury. Pediatrics, 126(2), e374-e381.

[13] Dane Krajowego Centrum Monitorowania Ratownictwa Medycznego za okres 27 czerwca – 28 lipca 2025 r.

[14] Attewell, R. G., Glase, K., & McFadden, M. (2001). Bicycle helmet efficacy: A meta-analysis. Accident Analysis & Prevention, 33(3), 345-352.

[15] Elvik, R. (2011). Publication bias and time-trend bias in meta-analysis of bicycle helmet efficacy: A re-analysis of Attewell, Glase and McFadden, 2001. Accident Analysis & Prevention, 43(3), 1245-1251.

#3

[16] Stopa, M.P., Lupa, G. (2025). NeuroMarketing Insight – Zrozum klientów lepiej niż oni sami. Kraków: SeeWidely Publishing.

#4

[17] Dent, E. W., & Gertler, F. B. (2003). Cytoskeletal dynamics and transport in growth cone motility and axon guidance. Neuron, 40(2), 209-227.

[18] Gordon‐Weeks, P. R. (2004). Microtubules and growth cone function. Journal of Neurobiology, 58(1), 70-83.

[19] Lowery, L. A., & Van Vactor, D. (2009). The trip of the tip: understanding the growth cone machinery. Nature Reviews Molecular Cell Biology, 10(5), 332-343.

[20] Vitriol, E. A., & Zheng, J. Q. (2012). Growth cone travel in space and time: the cellular ensemble of cytoskeleton, adhesion, and membrane. Neuron, 73(6), 1068-1081.

[21] Wideo: Nikon Small World in Motion

#5

[22] Kunz, E. M., Abramovich Krasa, B., Kamdar, F., Avansino, D. T., Hahn, N., Yoon, S., Singh, A., Nason-Tomaszewski, S. R., Card, N. S., Jude, J. J., Jacques, B. G., Bechefsky, P. H., Iacobacci, C., Hochberg, L. R., Rubin, D. B., Williams, Z. M., Brandman, D. M., Stavisky, S. D., AuYong, N., Pandarinath, C., Druckmann, S., Henderson, J. M., & Willett, F. R. (2025). Inner speech in motor cortex and implications for speech neuroprostheses. Cell.https://doi.org/10.1016/j.cell.2025.06.015

Rozmowa czy e-mail?
Chcesz dowiedzieć się jak neurobadania mogą pomóc w Twojej organizacji? Skontaktuj się z nami, używając formularza lub od razu zarezerwuj 30-minutową rozmowę w dogodnym dla siebie terminie.

Skontaktuj się z nami:





    Aby wysłać wiadomość musisz zaakceptować politykę prywatności.

    biuletyn neuroefektywnie