Dominująca półkula mózgu, sabotujący feedback, sen a lokalizacja, sowy vs skowronki i docenianie w domu i pracy
SeeWidely/ 5 marca, 2023/ NeuroEfektywnie
Dominująca półkula mózgu, sabotujący feedback, sen a lokalizacja, sowy vs skowronki i docenianie w domu i pracy
Head of NeuroResearch @ Neuroinsight Lab by SeeWidely
Co w nowym wydaniu?
🔎 Czy dominująca półkula to tak naprawdę mit?
🔥💬 Informacja zwrotna – łączy czy dzieli zespoły? Rankingi sabotują współpracę i produktywność?
😴 Twój sen zdradza, gdzie byłeś(-aś) poprzedniego dnia?
🛌 Jesteś sową czy skowronkiem? Okazuje się, że to bez znaczenia…
🤝 Wyrażanie wdzięczności poprawia nie tylko relacje par, ale też wpływa na zdrowie i efektywność w pracy?
Zapraszam do nowego wydania biuletynu NeuroEfektywnie 🧠 – owocnej i przyjemnej lektury 🙂
🔎 🧠 Czy dominująca półkula to tak naprawdę mit?
Czy leworęczność wpływa przy tym na sposób przetwarzania informacji w mózgu?
Wyniki na szeroką skalę dostarczają zaskakujących faktów… Ale po kolei:
Nasz mózg składa się z dwóch połówek, gdzie każda z nich pełni ogrom funkcji. Komunikują się między sobą połączeniami nerwowymi (spoidło wielkie) zapewniającymi niemal natychmiastową wymianę informacji.
Badania z 1960 roku pod przewodnictwem noblisty Rogera W. Sperry polegały na pozbawieniu pacjenta tego połączenia i sprawdzenia, czy któraś półkula odpowiada za konkretne zadania 😬
Jak się okazało:
- W prawej półkuli znajdziemy między innymi ośrodki aktywne podczas zadań związanych z procesowaniem obrazów, myśleniem przestrzennym czy poruszaniem lewą staną ciała.
- W lewej półkuli znajdziemy między innymi ośrodki aktywne podczas mówienia czy myślenia abstrakcyjnego oraz oczywiście poruszania prawą stroną ciała.
👉 Czy to oznacza, że któraś z nich jest dominująca?
Taką sugestię, źle interpretując badania Sperrego, wysnuł w 1971 roku New York Times w artykule „Jesteśmy lewo-półkulowi i prawo-półkulowi”, twierdząc, że każdy z nas ma jedną dominującą półkulę, która determinuje nasze zachowania, osobowość i myślenie.
Opinii publicznej to wystarczyło i teoria rozprzestrzeniła się na cały świat.
Lata później krokiem milowym było wprowadzenie do badań funkcjonalnego rezonansu magnetycznego, który pozwala nam obserwować aktywność mózgu. Co zatem na to nowe badania?
✅ Prawdą jest, że określone rejony mózgu są bardziej aktywne przy konkretnych zadaniach i funkcjach.
❌ Fałszem jest, że którakolwiek z półkul miałaby być dominująca (także w ujęciu różnych osób).
Badanie z 2013 roku na ponad 1000 osób z wykorzystaniem fMRI pokazało, że używamy obu półkul mózgu i żadna z nich nie jest dominująca.
Nawet jak pokazało badanie z 2020 roku w przypadku zadań jak przetwarzanie języka, które bardziej aktywizuje lewą półkulę, prawa jest potrzebna do prawidłowego przeprowadzenia całego procesu.
🔥 ALE!
Pomimo iż nasze mózgi pracują w ten sam sposób w 2021 roku odkryto jedną ciekawostkę, przeprowadzając badania na 31 864 osobach. Osoby leworęczne posiadały asymetryczne obszary mózgu aktywne podczas procesowania pamięci, języka, wzroku czy motoryki ręki względem osób praworęcznych. Okazało się także, że z fMRI można określić, czy ktoś jest prawo- czy leworęczny za pomocą różnic w ilości istoty szarej w danym obszarze.
💡 Podsumowując, posiadanie dominującej półkuli oraz uzależnienie od niej naszego charakteru czy cech według obecnego stanu wiedzy jest MITEM.
🔥💬 Informacja zwrotna - łączy czy dzieli zespoły? Rankingi sabotują współpracę i produktywność?
Czy wiesz, że sposób, w jaki dostarczasz feedback może powodować niepotrzebną rywalizację i spadek produktywności?
Informacja zwrotna jest kluczowym elementem udanej kultury organizacyjnej. Może poprawić wydajność i współpracę, ale jak różne rodzaje informacji zwrotnej wpływają na interakcje pracowników?
Sprawdzili to badacze z Instytutu Maxa Plancka oraz IESE Business School w Barcelonie na grupie 112 studentów i 28 doświadczonych managerów. Ich badanie wykazało, że rodzaj informacji zwrotnej miał znaczący wpływ na percepcję sytuacji przez uczestników i na ich zachowanie – zarówno współpracujące, jak i konkurencyjne.
Informacja zwrotna dotycząca:
👉 Pracy całej grupy – zwiększała poziom współpracy.
👉 Rankingu i wyników osobistych w porównaniu z innymi – obniżała poziom współpracy, zwiększała poziom rywalizacji, zmniejszając produktywność. Co więcej! Uczestnicy i nawet doświadczeni managerowie byli gotowi ze sobą rywalizować nawet jeśli wiązało się to dla nich z niekorzystną sytuacją finansową i utratą możliwości zarobienia.
Nie pomagało nawet to, że współpracując mogli uzyskać lepszy efekt i było to w ich interesie finansowym.
„Publiczne porównywanie wyników pracowników, a nawet, w skrajnych przypadkach, uzależnianie wypłaty premii lub przedłużania umów od rankingu pracowników przynosi efekt przeciwny do zamierzonego” – podsumowuje jeden z autorów badania Sebastian Hafenbrädl.
Jako liderzy, nasze działania i decyzje mają ogromny wpływ na zachowania naszych zespołów i sukces organizacji.
Zastanówmy się więc nad tym, jakie informacje zwrotne dostarczamy naszym pracownikom i jak one wpływają na ich zachowanie.
😴 Twój sen zdradza, gdzie byłeś(-aś) poprzedniego dnia?
Czy z aktywności mózgu można wyczytać, gdzie byliśmy dzień wcześniej? Teoretycznie… udało się to zrobić na szczurkach w dość niesamowity sposób.
Najpierw założono szczurkom specjalne czujniki, które monitorowały ich 🧠 mózg w trakcie dnia. Na podstawie tych danych stworzono dekoder, czyli program, który na podstawie aktywności neuronów w mózgu określał pozycję szczurka w przestrzeni 🧀🐁
Kiedy włączono dekoder podczas snu szczurków, okazało się, że…
…mózg podczas snu kreśli wirtualne trajektorie przestrzenne!
🔎 Okazało się, że mózg szczura odtwarzał w dużym przyśpieszeniu aktywność i doświadczenia z całego dnia. Było to przełomowe odkrycie i doprowadziło nas do kolejnych ciekawych refleksji.
💡 W ciągu nocy nasz mózg potrafi odtworzyć pojedyncze wspomnienia z ostatniego dnia nawet kilkaset razy! Robi to, by odpowiednio je zapisać w bardziej wydajnej pamięci.
Jeśli zatem ktoś obawiał się, że wyda się, gdzie to ostatnio się bywało… to jak na razie możecie spać spokojnie 😉
…chyba że ktoś ma do dyspozycji mnóstwo naukowców… choć to zawsze jest dość niepokojące 😂
🛌⏰ Jesteś sową czy skowronkiem? Okazuje się, że to bez znaczenia…
Czyli jak łatwo wcześniej wstawać i być w pełni wypoczętym(-tą)?
Każdy z nas ma tendencję do wczesnego wstawania lub późnego chodzenia spać. Jednak jak przekonuje profesor Rafael Pelayo ze Stanford to nie ma to aż takiego znaczenia jakby się mogło wydawać.
Jak zatem wg niego można zmienić swój rytm dobowy, tak by nie mieć problemów z zasypianiem i wstawaniem? Poniżej lista 6 kroków:
- ⏰ Wybierz idealną godzinę porannego wstawania. Wyobraź sobie, że możesz wstać o dowolnej godzinie tak, żeby czuć się wyspanym(-ą) – która to będzie godzina?
- ⌛️ Ustaw czas w łóżku. Odejmij od swojej idealnej godziny ok. 7-8 godzin snu. W ten sposób otrzymasz preferowaną godzinę chodzenia spać i wstawania. To bardzo ważne, gdyż jeśli zaczniesz wstawać wcześniej, zaczniesz czuć się coraz wcześniej senny(-a). Trzymaj się możliwie sztywno tych godzin.
- ⛔️ Nie dla drzemki! I mówimy zarówno o funkcji w budziku, jak i krótkim spaniu w ciągu dnia. Na początku będzie Ci się chciało spać w trakcie dnia, ale jeśli wtedy zaśniesz, to zmniejszysz ciśnienie na sen, a i więc zaśniesz później, więc jutro sytuacja się powtórzy…
- 🚀 Znajdź coś fajnego na rano 🙂 Poranny spacer, drobna przyjemność czy nawet(!) gra – ważne, by być zmotywowanym(-ą) i aby rano chciało Ci się wstać. Inaczej będziesz leżakować do ostatniej możliwej minuty w łóżku.
- 🧘 Stresowi powiedz nie. Jeśli budzisz się w środku nocy z przerażeniem, że już nie zaśniesz… to po prostu się tym nie przejmuj. Tak po prostu jest i trzeba tylko iść spać dalej.
- 🗓️ Trzymaj sen w ryzach! Ile potrzeba, aby w ten sposób zacząć wstawać w pełni wyspanym( -ą) o swojej idealnej godzinie? Ok. 6 tygodni, jeśli trzymamy się tego każdego dnia. Jeśli to nie działa po pierwszych kilku dniach, to znaczy… przecież pisałem, że potrzeba 6 tygodni 😉
A jeśli to wszystko nie pomoże?
Jest wiele zaburzeń snu, które mogą być przeszkodą. Nie wahaj się skorzystać z pomocy lekarza(-ki) czy specjalisty(-ki) od snu.
🤝 Wyrażanie wdzięczności poprawia nie tylko relacje par, ale też wpływa na zdrowie i efektywność w pracy?
Czy wiesz, że 3 marca obchodziliśmy Dzień Doceniania Pracowników? Dlaczego tak ważne jest budowanie kultury doceniania i feedbacku?
Okazywanie wdzięczności pozytywnie wpływa na nasze reakcje na stres, co może mieć długoterminowe konsekwencje dla zdrowia.
Powtarzające się sytuacje stresowe wiążą się bowiem z chorobami serca, zaburzeniami poznawczymi oraz osłabieniem odporności.
Zespół badaczy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego miał okazję zbadać, jak okazywanie podziękowań wpływa na reakcje biologiczne uczestników w trakcie zadania. Wskazówką były elektrody, które mierzyły aktywność serca, ciśnienie krwi oraz odporność organizmu.
Pozytywny wpływ na reakcję na stres miało już jedno krótkie okazanie podziękowań między członkami zespołu. Oczywiście korzyści płynące z wyrażania wdzięczności są dużo szersze niż jedynie poprawa wyników zespołowych.
Badania wskazują, że okazywanie wdzięczności wpływa pozytywnie na nasze zdrowie psychiczne i fizyczne oraz na nasze relacje z innymi ludźmi.
To tylko jedna z 5 ciekawostek z pierwszego wydania nowego biuletynu na Linkedin SeeWidely Think Wisely, serdecznie zapraszam do zajrzenia, polecania i dołączenia do subskrybujących 😉
Co w następnym wydaniu?
🧠 Czy mózgi kobiet i mężczyzn różnią się od siebie?
💰 Płeć ma swoją cenę? Co mówi nam Global Gender Gap Report 2022?
⚖️ Kim jest sprawiedliwy lider(-ka) według pracowników?
🛒 Czy czeka nas rozwarstwienie społeczne i oddalenie się niskiej i wysokiej klasy społecznej z zanikającą klasą średnią?
👉 Okazja do spotkania – MTC 🙂
Marcin P. Stopa
Marcin P. Stopa
Specjalizuję się w zakresie neuronauk i ich zastosowań w badaniach biznesowych oraz nauce i rozwoju ludzi dorosłych przez NanoLearning na SeeWidely.com Swoją wiedzę zdobywałem na uczelniach takich jak Uniwersytet Ekonomicznym w Krakowie (socjologia i zarządzanie), Uniwersytet Jagielloński (psychologia), Ecole polytechnique fédérale de Lausanne (komórkowe mechanizmy funkcjonowania mózgu), Johns Hopkins University (badania Funkcjonalnym Rezonansem Magnetycznym) oraz Harvard University (neuronauka).
Wierzę, że jednym z podstawowych celów naszego pokolenia jest zrozumienie funkcjonowania naszego mózgu oraz stworzenie rozwiązań usprawniających naukę kompetencji potrzebnych do sprawnego funkcjonowania w coraz bardziej złożonym świecie.
Zobacz, jak wdrażamy neuronaukę w biznesie w Nauroinsight Lab: neuroinsightlab.pl
Wiedza jest po to, by się nią dzielić:
Źródła:
#1
[1] Onur Güntürkün, Felix Ströckens, and Sebastian Ocklenburg, Brain Lateralization: A Comparative Perspective, https://journals.physiology.org/doi/full/10.1152/physrev.00006.2019?
[2] Jared A. Nielsen , Brandon A. Zielinski, Michael A. Ferguson, Janet E. Lainhart, Jeffrey S. Anderson, An Evaluation of the Left-Brain vs. Right-Brain Hypothesis with Resting State Functional Connectivity Magnetic Resonance Imaging, https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0071275
[3] Zhiqiang Sha, Antonietta Pepe, Dick Schijven, Clyde Francks, Handedness and its genetic influences are associated with structural asymmetries of the cerebral cortex in 31,864 individuals, https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2113095118
#2
[4] Jan K. Woike, Sebastian Hafenbrädl. Rivals without a cause? Relative performance feedback creates destructive competition despite aligned incentives. Journal of Behavioral Decision Making, 2020; https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/bdm.2162
#3
[5] Zhe Chen, Matthew A. Wilson, Deciphering Neural Codes of Memory during Sleep, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0166223617300450
[6] T. Horikawa, M. Tamaki, Y. Miyawaki, Y. Kamitani, Neural Decoding of Visual Imagery During Sleep, https://www.researchgate.net/profile/Masako-Tamaki/publication/236113471_Neural_Decoding_of_Visual_Imagery_During_Sleep/links/02e7e53a5e1eba1005000000/Neural-Decoding-of-Visual-Imagery-During-Sleep.pdf
#4
[7] Rebecca Beyer, How to Be a Morning Person, https://stanfordmag.org/contents/how-to-be-a-morning-person
[8] Rafael Pelayo, How to Sleep: The New Science-Based Solutions for Sleeping Through the Night, 2020
#5
[9] Christine Clark, Gratitude Expressions Between Co-Workers Improve Cardiovascular Responses to Stress, https://today.ucsd.edu/story/gratitude-expressions-between-co-workers-improve-cardiovascular-responses-to-stress
- Sprawdź pozostałe artykuły: